ASELSAN'DA AVİYONİK: Sistem Geliştirme, Entegrasyon, Modernizasyon

Havacılıkta, uçuş güvenliği ve görevin yerine getirilmesinde hayati rolü olan aviyonik sistemler havacılık teknolojisinin ilerlemesinde çarpan etkisi yaratmaktadır. ASELSAN, aviyonik alanındaki çalışmalarına 1988 yılında, F-16 uçakları için LN-39 Ataletsel Seyrüsefer Sistemi üretimiyle başlamıştır.

Aviyonik tarihçesine paralel olarak, 1988 yılında ASELSAN Silahlı Kuvvetlerimize aviyonik alanındaki hizmetine F-16 uçakları için LN-39 Ataletsel Seyrüsefer Sistemi üreterek başlamıştır.

2006-2014 yılları arasında ASELSAN Genel Müdürü olan Cengiz Ergeneman, şöyle anlatıyor: “F-16 uçaklarına ataletsel seyrüsefer cihazı var. Uçağın nerede olduğunu, nereye gitmekte olduğunu bildiren kritik cihaz. Bu cihaz olmaz ise uçak uçamıyor. Hava Kuvvetlerinin bu cihazdan dolayı başı oldukça dertteymiş. Biz bunu bilmiyorduk. Cihazlar arıza yapıyor, yurt dışına gidiyor, tekrara dönmesi bir yıl alıyor. Dolayısıyla 10 tane cihazınız onarımdaysa sizin 10 uçağınız da yerde. Bunun burada üretilmesini istediler. Bunun üzerine biz işe sarıldık. Böyle bir cihaz üretmek, bize, hakikaten kritik, uçağa takılabilen aviyonik cihaz üretme yeteneği kazandırdı.”

1996 yılında o zamanki adıyla Savunma Sanayii Müsteşarlığı liderliğinde yürütülen Cougar Helikopterleri Ortak Üretim Programı; LN-100G GPS gömülü Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, MXF-484 V/UHF Hava Telsizi ve ASELFLIR-200 Aviyonik Termal Görüntüleme Sistemi üretimi ile helikopterlerimizdeki kritik elektronik sistemlerin yerlileşmesinde önemli kilometre taşı olmuştur.

1999 yılında yurt dışından tedarik edilen Sayısal Kokpit S-70 Black Hawk Helikopteri Programı ile birlikte ASELSAN, mevcut aviyonik cihazlarına ilave olarak Gösterge Birimi (MFD-268 ve CDU-900) üretimine başlamıştır. Bu sistemlerin üretimi esnasında uçuş ve kokpit yönetimi ile ilgili sistem tasarım ve yazılım kabiliyetleri kazanılmıştır.

2001 yılında ülkemizde bir ilk olarak, ASELSAN tümüyle kendi imkân ve kabiliyetleri ile, Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterindeki S-70 Black Hawk, AH-1P Kobra ve AH-1W Süper Kobra helikopterinin aviyonik modernizasyonunu gerçekleştirmiş olup Silahlı Kuvvetlerimize söz konusu helikopterlerin seri aviyonik modernizasyon yapabilme kabiliyetini kazandırmıştır.

2002 yılında yürürlüğe giren MELTEM-II Programında ASELSAN, görev sistemlerini (Kontrol Gösterge Birimi, Çok Fonksiyonlu Gösterge, ASELFLIR-200 Elektro-Optik Görüntüleme Sistemi, Ataletsel Seyrüsefer Sistemi ve Kendini Koruma Sistemi) sağlamış, Görev Yönetim Yazılımını geliştirmiş ve görev sistemlerinin entegrasyonu sorumluluğunu üstlenmiştir. Söz konusu program ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için üretilen CN-235 platformlarına Deniz Karakol (MPA) ve Deniz Gözetleme (MSA) kabiliyeti kazandırılmıştır.

ASELSAN’ın aviyonik entegrasyon ve modernizasyon kabiliyetlerinde ilerlemenin sonucu olarak 2004 yılında ATAK Helikopteri Programının altyapısının hazırlanması amacıyla milli bir Görev Bilgisayarı geliştirilmesi için kurulan ve ASELSAN, TUSAŞ ve TÜBİTAK’tan oluşan ASMATA konsorsiyumu lideri olarak SSM ile ARGE-2004 Projesi sözleşmesi imzalanmıştır. Tümüyle milli ve özgün olarak tasarlanan ilk Görev Bilgisayarı bir AH-1S Kobra helikopterine entegre edilmiş, gerçekleştirilen anti-tank füze atış testi de dahil olmak üzere proje ile ilgili faaliyetler 2007 yılında başarı ile tamamlanmıştır.

İlk modernizasyon projesinin başarısının ardından Milli Savunma Bakanlığı öncülüğünde Kara Kuvvetleri Komutanlığının AS-532 Cougar ve UH-1H helikopterinin aviyonik modernizasyonu sözleşmesi 2005 yılında imzalanmış, helikopterlerin sayısal kokpite dönüştürülmesi çalışmalarını içeren projenin, prototip fazı ve seri teslimat fazı tamamlanmıştır.