MULTİSTATİK SONAR SUİTİ
Multistatik Sonar Suiti (MSS) Sistemi, ASELSAN tarafından yerli ve milli imkânlarla hayata geçirilmektedir. Sistem, ulusal ve uluslararası sularda; boğazlar, liman ağızları, tersaneler, deniz transit geçiş noktaları ve yüksek kritikliğe sahip platform, tesis ve bölgelerin güvenliğini tehdit edebilecek su altı hedeflerinin uzak mesafelerden tespiti takibi, sınıflandırması fonksiyonları için geliştirilmektedir.
MSS Sistemi kapsamında multistatik aktif ve pasif sonar operasyonu yapabilen bütünleşik çalışabilecek sensörler geliştirilerek, su altı tehditlerine karşı daha geniş kapsama alanına sahip, yüksek doğruluklu gözetim yeteneği kazanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, su üstü platformları için multistatik çalışabilen, yeni geliştirilecek ASELSAN Düşük Orta Frekanslı Karinaya Monteli Sonar Sistemi FERSAH–2 ve ASELSAN Çekilebilir Alçak Frekanslı Sonardan DÜFAS oluşan MSS Sistemi geliştirilmektedir. Multistatik Sonar Suit Kaynak ve alıcıların bir arada kullanılması yaklaşımı kapsamında oluşturulan akustik sistemler; kullanılan sensor tipine, sayısına ve kullanılış şekillerine göre farklı isimler almaktadır.
Multistatik sistemlerin, monostatik sistemlere göre bazı önemli avantajları vardır.
Kaynak ve alıcı rolünde farklı sensörler ve platformlar kullanılabileceğinden, multistatik sistemler daha esnek bir yapıya sahiptir. Gemi Sonarları (karinaya monteli sonarlar, aktif/pasif çekili sonarlar), araştırma gemileri tarafından kullanılan sonar dizinleri veya helikopterlerin daldırılabilir sonarları kaynak olurken, pasif sonoboylar veya insansız su altı araçları alıcı rolünde kullanılabilir.
Multistatik sistemlerde hedef tespiti, aynı anda birden fazla alıcı tarafından yapılabildiğinden, elde edilen hedef bilgisinin hatalı olma olasılığı azalır ve daha güvenilir bilgi sağlanır.
MSS Sisteminde, FERSAH–2 ve DÜFAS Sisteminin yanı sıra farklı platformlarda bulunan frekans ve veri ağı uyumlu sonarlar da multistatik yetenekler kapsamında entegre olabilecektir. Otonom su altı aracından daldırılacak olan Mini DÜFAS, Hava ve Deniz araçlarından atılacak olan ASELBUOY, Su Üstü Torpido Karşı Tedbir Sistemi (HIZIR) ve (Karinaya Monteli Sonar Sistemi FERSAH –1) multistatik haberleşmeye dahil olacak ASELSAN sistemleridir.
Sistemler arasında, ham veri, işlenmiş sonar verisi, temas, iz ve sınıflandırma bilgileri, geliştirilecek multistatik haberleşme mesaj arayüzü üzerinden paylaşılıp; kullanılabilecek ve su altı taktik resmi daha güvenilir bir şekilde ortaya çıkarılabilecektir.
FERSAH – 2 SİSTEMİ
FERSAH–2 Sistemi, orta frekanslı karinaya monteli sonar sistemidir. Geminin su altı temaslarının tespit ve izleme fonksiyonlarını icra etmek ve muhasım denizaltılara karşı hücum geliştirmek amacıyla kullanılacaktır.
FERSAH – 2, aşağıda belirtilen görev modlarına sahiptir:
DEMON / LOFAR Analiz
FERSAH – 2 Sistemi aşağıdaki ana yeteneklere sahip olacaktır.
“Heavy Weather” Modu DÜFAS SİSTEMİ
DÜFAS Sistemi, çekilebilir düşük frekanslı bir sonar sistemidir. DÜFAS, su üstü gemilerine, denizaltılara karşı düşük frekansta, aktif hedef arama ve uzak mesafelerden tespit imkânı veren bir sistemdir. Bu sistem, ayrı vinçlerden atılabilen hidrofon dizini ve çekili aktif gövdeye sahiptir.
FREKANS UYUMLU MULTISTATIK SONAR SİSTEMLER
Frekans uyumlu multistatik sonar sistemlerinin, birlikte operasyonel çalışma özelliği bulunmaktadır. FERSAH – 2, DÜFAS ve frekans uyumlu multistatik sonarlar, kendi içlerinde frekans uyumlu oldukları sonar sistemlerinin yaptığı aktif yayınları dinleme ve daha sonra dinledikleri yayınlardan aldıkları sonar verilerini işleme gibi özellikleri vardır.
HIZIR - SUÜSTÜ GEMİLERİ İÇİN TORPİDO KARŞI TEDBİR SİSTEMİ
ASELSAN tarafından, milli olarak sahip olunması gereken teknoloji olarak öngörülen ve öz kaynaklarla geliştirilen HIZIR Sistemi, dünyadaki emsallerinden önde gelen performans ve özelliklere sahiptir. HIZIR, su üstü gemileri için yerli imkânlar ile tasarlanan ve üretilen ilk ve tek torpido karşı tedbir sistemidir.
HIZIR Sistemi; su üstü gemisine taarruz eden torpidonun uzak mesafelerden tespiti, izlenmesi ve sınıflandırılması işlevini yerine getirmektedir. Tehdidin bertaraf edilmesi amacıyla uygulanacak taktik tavsiyenin kullanıcıya sunulmasını sağlayan sistem, seçilecek torpido karşı tedbir taktiğine göre torpidonun akustik olarak karıştırılması veya aldatılması özelliğine de sahiptir.
Günümüz modern torpidoları çok uzun menzil ve gelişmiş güdüm imkânları gibi yetenekleri ile su üstü gemileri için en önde gelen tehdit unsuru olma özelliklerini sürdürmektedir.
Su üstü gemileri tarafından torpido tehdidinin savuşturulması amacıyla kullanılan torpido karşı tedbir sistemleri İşlevsel İmha (soft-kill) ve Fiziksel İmha (hard-kill) olarak iki temel özeliğe sahiptir. “Hard-Kill” karşı tedbir sistemleri, torpidoya fiziksel hasar vererek görev yapamaz hale gelmesini amaçlamaktadır. “Soft-Kill” sistemler ise torpidonun hedeften temas almasını engellemek, geciktirmek veya sahte hedeflere yönlenmek suretiyle gemiye ulaşmadan bataryasının bitirilmesini hedeflemektedir.
HIZIR Sisteminin en önemli avantajlarından biri, Torpido Tespit Dizin (TTD) içinde yer alan düşük frekans hidrofon diziliminin özel olarak ayarlanmış üçlü hidrofon (triplet) yapısına sahip olması ve sistem algoritmalarının buna uygun geliştirilmiş olmasıdır. Bu sayede iskele/sancak ayrımı gemi manevrasına ihtiyaç duyulmadan anında yapılabilmekte ve tespit edilen torpidonun anında konumlandırması sağlanabilmektedir.
TTD’den sağlanan analog sinyaller, sistemin çevresel ve elektriksel gürültülerden en az etkilenmesi için her bir algılayıcı sensör, ardında sayısal verilere çevrilerek optik tabanlı iletişim kanalıyla gemi üzerindeki elektronik işlemciye gönderilmektedir.
Elektronik işlemcide, bu sinyaller ASELSAN tarafından sonar sinyal işleme amaçlı tasarlanan özel işlemciler tarafından çok yüksek süratle işlenmektedir. Işın demetleme (beamforming), tespit ve takip algoritmaları ile hedef konumlandırılmaktadır. Ayrıca sınıflandırma ve karşı tedbir algoritmalarından geçirilerek torpidoya karşı en uygun karşı tedbir taktiklerinin oluşturulması sağlanmaktadır.
Sistem, gemilerdeki diğer sistemler ile entegre şekilde çalışma imkânına sahip olduğu gibi, kullanımı için birden fazla Sergileme ve Kontrol Birimine (SKB) sahiptir.
HIZIR™ Sistemi kapsamında aldatma ve karıştırma işlevleri için çekili ve sarf edilebilir dekoylar bulunmaktadır.
Çekili Dekoy (ÇED), operatör tarafından seçilebilen frekans bantlarında geniş bant ve/veya programlanan dalga formlarında akustik sinyal/gürültü yayını yapacak şekilde tasarlanmıştır. ÇED’in ana fonksiyonu yüksek seviyelerde gürültü yayını yapmak, bu sayede gemi gürültüsünü maskeleyerek torpidonun gemi ile temasını kaybetmesini sağlamak ve/veya gemiden temas almasını engellemektir.
Sarf Edilebilir Dekoylar (SED), gemiden fırlatıldıktan sonra çalışmaya başlayan ve görev süresi sonunda batarak imha olan birimlerdir. SED’lerin amacı, torpidonun gemi ile temasını kesmek ve torpidoyu üzerine çekerek zaman kaybettirmek suretiyle torpidonun enerjisini tüketmek, bu süreçte geminin tehdit ortamından uzaklaşabilmesi için süre kazandırmaktır.
SED’lerin gemiden atılmasını sağlamak amacıyla pnömatik lançer bulunmaktadır. Her bir lançer üzerinde sekiz adet kovan yer almakta, fırlatma basıncı atış mesafesine uygun olarak değiştirilebilmektedir.
SED fırlatma işlemi, lançer uzak kontrol birimleri vasıtası ile uzaktan yapılabildiği gibi; manuel veya elektronik kontrollü olarak lançer üzerinden de yapılabilmektedir.
Torpido karşı tedbir sistemlerinde bulunan tespit ve torpido karıştırma/aldatma algoritmaları yeni teknolojiler ışığında sürekli gelişim göstermektedir. Aynı şekilde torpido üreticileri torpidolarının daha hızlı, daha sessiz ve daha akıllı hareket etmeleri için hem donanımsal hem de yazılımsal değişikliklerle sistemlerini sürekli güncellemektedirler. Bu yarışta su üstü gemisi torpido tehdidinden sakınabilmesi için yeni metotlar geliştirilmekte, buna karşılık torpido silahları, hedeflerini yakalayabilmek için daha sessiz davranmaya, daha hızlı olmaya çalışmaktadır.
Su üstü gemisinin torpidolara karşı savunma ihtiyaçlarının tehdidin artan imkânlarına bağlı olarak sürmeye devam edeceği ve önümüzdeki dönemde de dünya bahriyelerinde bu konudaki ihtiyaçların artacağı değerlendirilmektedir.
Bu döngünün, her iki alandaki gelişmeler güncel teknolojilerden yararlanılarak eş zamanlı sürdürüldüğü müddetçe kırılması ve bir tarafın galip gelmesi çok mümkün görülmemektedir. Bu nedenle torpido karşı tedbir sistemlerinin en can alıcı alt birimleri olan tespit dizini (sistemin kulakları), algoritmalar ve işlemci birimleri (sistemin beyni) ve karşı tedbir sistemleri (sistemin kendini koruma birimleri); tüm detayları ile bilinen, tasarımlarına istenildiğinde rahatlıkla müdahale edilebilen, herhangi bir şüpheli içerik bulundurmayan birimler olmalıdır. Bu nedenle pek çok gelişmiş ülke, bu teknolojileri kendi bünyesinde milli imkânlar ve kaynaklar ile geliştirmekte ve diğer ülkelerden saklanmasına azami önemi göstermektedir.
HIZIR™ Sistemi, gerçek ortamda ve gerçek şartlarda test edilerek kendini ispatlamıştır. Sistemin 19 farklı gemi içeren altı farklı sözleşme ile yurt içi ve yurt dışı teslimatları gerçekleştirilmektedir.
ASELSAN teknolojik birikimini kullanarak ülkemiz için gereken her türlü su altı akustik sistemleri teknolojisinde sektörün lideri olarak yükümlü olduğu sorumluluğu alarak, modüler sistemler ile dünya pazarlarında yer almaya devam etmektedir.
DÜFAS - DÜŞÜK FREKANS AKTİF SONAR SİSTEMİ
DÜFAS Sistemi, Savunma Sanayii Başkanlığı ile imzalanan sözleşme kapsamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçları doğrultusunda özgün olarak geliştirilmiştir. DÜFAS, en güncel teknolojiyle donatılmış, su üstü platformlar için başta denizaltılar olmak üzere sualtındaki sessiz tehditlerin çok uzun mesafelerden tespiti amaçlı kullanılan, derinliği değiştirilebilir bir çekili aktif/pasif sonar sistemidir. Sistem, yurt içi imkânlarla tasarlanan ve üretilen, yerli ve milli olarak geliştirilen ilk ve tek çekili sonar sistemi olarak öne çıkmaktadır.
Oluşturulan bu resimden uzun menzilde hedeflerin tespiti ve takibi sağlanır. Sistem ayrıca sürekli aktif sonar özelliğini de kullanarak geniş alanlarda yüksek doğrulukta tespit imkânı sağlar.
Pasif sonar modunda ise sistem ortam gürültülerini dinleyerek torpido gibi tehditlerin tespiti amaçlı kullanılır. DÜFAS’a, muadillerinden farklı olarak, HIZIR Torpido Karşı Tedbir bileşenleri de entegre edilebilmekte olup Sistem, düşman platformlardan atılan torpidoların bertaraf edilmesi için uygulanacak en uygun karşı tedbir taktiğini ve gemi kaçış manevralarını kullanıcıya önerir. Bu sayede sistem, aktif sonar yeteneğine ek olarak, HIZIR Sistemi özelliklerini de bünyesinde barındıran bir torpido karşı tedbir sistemi haline gelmekte ve komple bir çözüm sunabilmektedir. Bir torpido algılandığında sistem karşı tedbir ekipmanlarını devreye sokmakta ve tehdidi bertaraf ederek güvenli şekilde kaçmaya olanak sağlamaktadır.
FERSAH - KARİNAYA MONTELİ DSH SONAR SİSTEMİ
ASELSAN FERSAH Karinaya Monteli DSH Sonarı aktif / pasif olarak orta frekans bandında çalışan bir sonar olup birincil görevi Denizaltı Savunma Harbi (DSH) ihtiyaçlarını karşılamaktır. DSH’a ek olarak, sistem, mayın benzeri objelerden sakınma (MAS) moduna sahiptir. FERSAH Sistemi, aktif modda denizaltı ve mayın benzeri objeleri, pasif modda ise denizaltı, su üstü gemisi ve torpido tehditlerini tespit, analiz ve takip etmektedir. Sistem ayrıca, intersept sonar ve sualtı telefonu ile muhabere işlevlerini de icra edebilmektedir.
ASELSAN Karinaya Monteli Sonar Sistemi, elektriksel sinyali akustik sinyale, akustik sinyali elektriksel sinyale çeviren Sonar Deniz Birimi ve almaç, göndermeç, güç yükselteç, kullanıcı arayüzü donanımları ile sinyal işleme ve kullanıcı arayüzü yazılımlarını içeren Gemi İçi Birimleri (Bağlantı Birimi, Sonar Kabineti-1, Sonar Kabineti-2 ve Operatör Konsolu)’nden oluşmaktadır.
Sonar Kabineti-1; Sonar Anahtarlama Birimi, Güç Yükselteç Birimi ve Almaç Elektronik Birimi’ni içeren kabinettir. Sonar Anahtarlama Birimi, transmisyon ve alış devreleri arasındaki irtibatın kesilmesini ve seçilen sonar moduna (DSH/MAS) istinaden transmisyonda kullanılacak transdüserlerin belirlemesini sağlamaktadır. Güç Yükselteç Birimi, Sinyal İşleme Yazılımı tarafından gönderilecek sayısal transmisyon sinyallerden analog transmisyon sinyallerinin oluşturulmasını ve yükseltilmesini sağlamaktadır. Almaç Elektronik Birimi, alınan sualtı verilerinin analog-sayısal çevirici elektronikler tarafından sayısal sinyallere dönüştürülmesini sağlamaktadır.
Sonar Kabineti-2; Yüksek Voltaj Güç Kaynağı ve Sinyal İşleme Bilgisayarı’nı içeren kabinettir. Yüksek Voltaj Güç Kaynağı, analog transmisyon sinyallerinin yükseltilmesi için gerekli olan besleme gerilimlerini sağlamaktadır. Sinyal İşleme Bilgisayarı, alınan sayısal sualtı sinyallerinin sinyal işleme yazılımları ile işlenmesini ve kaydedilmesini sağlamaktadır.
Operatör Konsolu; arayüz yazılımı işlemcisi, ana ekran, klavye, iz topu ve mikrofonlu kulaklıktan oluşan birimdir. Arayüz yazılımı, sistem açılış/ kapanış senaryolarının yönetimini ve Sonar Kabineti- 2’den gelen işlenmiş verilerin kullanıcıya sergilenmek üzere hazırlanmasını sağlamaktadır. Platformda yer olan diğer sistemlerle (Savaş Yönetim Sistemi, Gemi Veri Dağıtım Sistemi, Torpido Karşı Tedbir Sistemi, Gerçek Zamanlı olmayan Veri Ağı, Platformda yer alan Sualtı Telefonu ve Sarfedilebilir Derinlik Sıcaklık/Ses Hızı Ölçer Sistemi) haberleşme arayüzleri Operatör Konsolunda yer almaktadır.
KULAÇ İSKANDİL SİSTEMİ
KULAÇ Sistemi, gemi altına yerleştirilen akustik sensörler vasıtası ile derinlik ölçer. KULAÇ Sistemi; ASELSAN tarafından, askeri platformlarda kullanılmak üzere açık mimari ve modüler tasarım ilkeleri esas alınarak geliştirilmiştir.
Sistem, normal çalışma durumunda, ölçülen derinlik verisinin kayıt edilmesi işlemini başlatıp durdurmaya, kaydedilen ölçüm verilerinin USB arayüzü ile taşınabilir depolama cihazlarına aktarılmasına, yazıcı ile kayıtlı ve anlık ölçüm verilerinin çıktılarının alınmasına olanak sağlar.
Sistem, ölçülen derinlik değerlerini, transdüserlerin gemi omurga hattına veya deniz yüzeyine referanslı olarak sergileyebilmektedir.
KULAÇ Sistemi normal çalışma durumunda, kendini test edebilme özelliğine ve sistemde bir hata meydana geldiğinde, kullanıcıya sorunun kaynağına ilişkin bilgi verebilecek bir cihaz içi test altyapısına sahiptir.
ASELSAN TORPİDO KOVAN SİSTEMİ
Türkiye, savunma alanındaki gücünü yerli ve milli teknolojilerle desteklemeye devam etmektedir. Torpido Kovan Sistemi’nin geliştirilme süreci, su üstü platformlarda temin zorluğu yaşanan kritik sistemlerin yerli ve milli olarak üretilmesi hedefiyle başlatılmıştır. İ-Sınıfı Fırkateyn Projesi kapsamında geliştirilen Torpido Kovan Sistemi’nin Fabrika Kabul Testleri ve Liman Kabul Testleri başarı ile gerçekleştirilmiş ve ilk sistem TCG İstanbul’a entegre edilmiştir. Ayrıca yurtdışı bir müşteri ile imzalanan sözleşme kapsamında ilk ihracatı gerçekleştirilmiştir.
Harp gemilerinin denizaltıya karşı savunma kabiliyetlerini artırmak amacıyla geliştirilen ASELSAN Torpido Kovan Sistemi aynı zamanda otonom su üstü araçlarına da entegre edilebilmektedir. Bu kapsamda ASELSAN MİR İnsansız Deniz Aracı’na entegre edilen Torpido Kovan Sistemi ile ülkemizde ilk defa insansız bir deniz aracından torpido atışı başarı ile gerçekleştirilmiştir.
Gemilerin İskele ve sancak bölgelerine yerleştirilen Torpido Kovan Sistemi’nden torpidolar uzaktan veya kovan başından atış kabiliyeti ile pnömatik olarak fırlatılmaktadır. Sabit monteli 2’li olarak geliştirilen ASELSAN Torpido Kovan Sistemi farklı platform ihtiyaçlarına göre hareketli veya sabit olacak şekilde, 1’li, 2’li veya 3’lü olarak konfigüre edilebilmektedir.
ASELSAN Torpido Kovan Sistemi, NATO standartlarındaki hafif torpidoları (Mk 44/ Mk 46 / Mk 54) yüksek basınçlı hava kullanarak fırlatabilmektedir. Sistem, ayrıca torpidonun ön ayar değerlerini yükleyebilme, savaş yönetim sistemine entegrasyon, uzaktan veya kovan başından atış yapabilme gibi yeteneklerle donatılmıştır. Torpido Kovan Sistemi kapsamında eğitim ve arıza tespiti için elektriksel benzetim yeteneğine sahip Test Set birimi de sağlanabilmektedir. Düşük hava sıcaklıklarında kullanım için ön kapaklar ısıtıcı sistem bulunmaktadır. Sistemin montaj arayüzü, çeşitli gemi tiplerine kolaylıkla entegre edilmesine imkan sağlamaktadır.
Multistatik Sonar Suiti (MSS) Sistemi, ASELSAN tarafından yerli ve milli imkânlarla hayata geçirilmektedir. Sistem, ulusal ve uluslararası sularda; boğazlar, liman ağızları, tersaneler, deniz transit geçiş noktaları ve yüksek kritikliğe sahip platform, tesis ve bölgelerin güvenliğini tehdit edebilecek su altı hedeflerinin uzak mesafelerden tespiti takibi, sınıflandırması fonksiyonları için geliştirilmektedir.
MSS Sistemi kapsamında multistatik aktif ve pasif sonar operasyonu yapabilen bütünleşik çalışabilecek sensörler geliştirilerek, su altı tehditlerine karşı daha geniş kapsama alanına sahip, yüksek doğruluklu gözetim yeteneği kazanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, su üstü platformları için multistatik çalışabilen, yeni geliştirilecek ASELSAN Düşük Orta Frekanslı Karinaya Monteli Sonar Sistemi FERSAH–2 ve ASELSAN Çekilebilir Alçak Frekanslı Sonardan DÜFAS oluşan MSS Sistemi geliştirilmektedir. Multistatik Sonar Suit Kaynak ve alıcıların bir arada kullanılması yaklaşımı kapsamında oluşturulan akustik sistemler; kullanılan sensor tipine, sayısına ve kullanılış şekillerine göre farklı isimler almaktadır.
- Monostatik Sistemler: Günümüzde hala en yaygın olan geleneksel aktif sonar kullanım yöntemidir. Kaynak ve alıcı aynı ünite veya cihazda bulunmaktadır.
- Bistatik Sistemleri: Birbirlerinden ayrı ve bağımsız tek kaynak ve tek alıcının bulunduğu sistemlerdir.
- Multistatik Sistemler: Birbirlerinden ayrı ve bağımsız birden fazla alıcı ve kaynağın bulunduğu sistemler olup bistatik sistemlerin geliştirilmiş hali olarak düşünülebilir.
Multistatik sistemlerin, monostatik sistemlere göre bazı önemli avantajları vardır.
Kaynak ve alıcı rolünde farklı sensörler ve platformlar kullanılabileceğinden, multistatik sistemler daha esnek bir yapıya sahiptir. Gemi Sonarları (karinaya monteli sonarlar, aktif/pasif çekili sonarlar), araştırma gemileri tarafından kullanılan sonar dizinleri veya helikopterlerin daldırılabilir sonarları kaynak olurken, pasif sonoboylar veya insansız su altı araçları alıcı rolünde kullanılabilir.
Multistatik sistemlerde hedef tespiti, aynı anda birden fazla alıcı tarafından yapılabildiğinden, elde edilen hedef bilgisinin hatalı olma olasılığı azalır ve daha güvenilir bilgi sağlanır.
MSS Sisteminde, FERSAH–2 ve DÜFAS Sisteminin yanı sıra farklı platformlarda bulunan frekans ve veri ağı uyumlu sonarlar da multistatik yetenekler kapsamında entegre olabilecektir. Otonom su altı aracından daldırılacak olan Mini DÜFAS, Hava ve Deniz araçlarından atılacak olan ASELBUOY, Su Üstü Torpido Karşı Tedbir Sistemi (HIZIR) ve (Karinaya Monteli Sonar Sistemi FERSAH –1) multistatik haberleşmeye dahil olacak ASELSAN sistemleridir.
Sistemler arasında, ham veri, işlenmiş sonar verisi, temas, iz ve sınıflandırma bilgileri, geliştirilecek multistatik haberleşme mesaj arayüzü üzerinden paylaşılıp; kullanılabilecek ve su altı taktik resmi daha güvenilir bir şekilde ortaya çıkarılabilecektir.
FERSAH – 2 SİSTEMİ
FERSAH–2 Sistemi, orta frekanslı karinaya monteli sonar sistemidir. Geminin su altı temaslarının tespit ve izleme fonksiyonlarını icra etmek ve muhasım denizaltılara karşı hücum geliştirmek amacıyla kullanılacaktır.
FERSAH – 2, aşağıda belirtilen görev modlarına sahiptir:
- Aktif Sonar Modu
- DSH (Denizaltı Savunma Harbi) Modu
- ESS (Engel Sakınma Sonarı) Modu
- Pasif Sonar Modu
DEMON / LOFAR Analiz
- Intersept Modu
- Eğitim Modu
- Sonar Performans Modelleme Analiz Modu
- XBT/XSV Arayüzü
FERSAH – 2 Sistemi aşağıdaki ana yeteneklere sahip olacaktır.
- Aktif Sonar Tespit Yeteneği
- Aktif Doppler Analiz / Tespit Yeteneği
- Aktif / Pasif Hedef Takip
- Sualtı Telefonu Yeteneği
- Pasif Sonar Geniş Bant Tespit Yeteneği
- Pasif Sonar DEMON Analiz / Tespit Yeteneği
- Pasif Sonar LOFAR Analiz / Tespit Yeteneği
- Pasif Sonar Spektrum ve Spektrogram Analiz Yeteneği
- Pasif Sonar İntersept Analiz / Tespit Yeteneği
- Harmonik Analiz Yeteneği
- Pasif Sonar Sınıflandırma Yeteneği
- Adaptif Sinyal İşleme Yeteneği
“Heavy Weather” Modu DÜFAS SİSTEMİ
DÜFAS Sistemi, çekilebilir düşük frekanslı bir sonar sistemidir. DÜFAS, su üstü gemilerine, denizaltılara karşı düşük frekansta, aktif hedef arama ve uzak mesafelerden tespit imkânı veren bir sistemdir. Bu sistem, ayrı vinçlerden atılabilen hidrofon dizini ve çekili aktif gövdeye sahiptir.
FREKANS UYUMLU MULTISTATIK SONAR SİSTEMLER
Frekans uyumlu multistatik sonar sistemlerinin, birlikte operasyonel çalışma özelliği bulunmaktadır. FERSAH – 2, DÜFAS ve frekans uyumlu multistatik sonarlar, kendi içlerinde frekans uyumlu oldukları sonar sistemlerinin yaptığı aktif yayınları dinleme ve daha sonra dinledikleri yayınlardan aldıkları sonar verilerini işleme gibi özellikleri vardır.
HIZIR - SUÜSTÜ GEMİLERİ İÇİN TORPİDO KARŞI TEDBİR SİSTEMİ
ASELSAN tarafından, milli olarak sahip olunması gereken teknoloji olarak öngörülen ve öz kaynaklarla geliştirilen HIZIR Sistemi, dünyadaki emsallerinden önde gelen performans ve özelliklere sahiptir. HIZIR, su üstü gemileri için yerli imkânlar ile tasarlanan ve üretilen ilk ve tek torpido karşı tedbir sistemidir.
HIZIR Sistemi; su üstü gemisine taarruz eden torpidonun uzak mesafelerden tespiti, izlenmesi ve sınıflandırılması işlevini yerine getirmektedir. Tehdidin bertaraf edilmesi amacıyla uygulanacak taktik tavsiyenin kullanıcıya sunulmasını sağlayan sistem, seçilecek torpido karşı tedbir taktiğine göre torpidonun akustik olarak karıştırılması veya aldatılması özelliğine de sahiptir.
Günümüz modern torpidoları çok uzun menzil ve gelişmiş güdüm imkânları gibi yetenekleri ile su üstü gemileri için en önde gelen tehdit unsuru olma özelliklerini sürdürmektedir.
Su üstü gemileri tarafından torpido tehdidinin savuşturulması amacıyla kullanılan torpido karşı tedbir sistemleri İşlevsel İmha (soft-kill) ve Fiziksel İmha (hard-kill) olarak iki temel özeliğe sahiptir. “Hard-Kill” karşı tedbir sistemleri, torpidoya fiziksel hasar vererek görev yapamaz hale gelmesini amaçlamaktadır. “Soft-Kill” sistemler ise torpidonun hedeften temas almasını engellemek, geciktirmek veya sahte hedeflere yönlenmek suretiyle gemiye ulaşmadan bataryasının bitirilmesini hedeflemektedir.
HIZIR Sisteminin en önemli avantajlarından biri, Torpido Tespit Dizin (TTD) içinde yer alan düşük frekans hidrofon diziliminin özel olarak ayarlanmış üçlü hidrofon (triplet) yapısına sahip olması ve sistem algoritmalarının buna uygun geliştirilmiş olmasıdır. Bu sayede iskele/sancak ayrımı gemi manevrasına ihtiyaç duyulmadan anında yapılabilmekte ve tespit edilen torpidonun anında konumlandırması sağlanabilmektedir.
TTD’den sağlanan analog sinyaller, sistemin çevresel ve elektriksel gürültülerden en az etkilenmesi için her bir algılayıcı sensör, ardında sayısal verilere çevrilerek optik tabanlı iletişim kanalıyla gemi üzerindeki elektronik işlemciye gönderilmektedir.
Elektronik işlemcide, bu sinyaller ASELSAN tarafından sonar sinyal işleme amaçlı tasarlanan özel işlemciler tarafından çok yüksek süratle işlenmektedir. Işın demetleme (beamforming), tespit ve takip algoritmaları ile hedef konumlandırılmaktadır. Ayrıca sınıflandırma ve karşı tedbir algoritmalarından geçirilerek torpidoya karşı en uygun karşı tedbir taktiklerinin oluşturulması sağlanmaktadır.
Sistem, gemilerdeki diğer sistemler ile entegre şekilde çalışma imkânına sahip olduğu gibi, kullanımı için birden fazla Sergileme ve Kontrol Birimine (SKB) sahiptir.
HIZIR™ Sistemi kapsamında aldatma ve karıştırma işlevleri için çekili ve sarf edilebilir dekoylar bulunmaktadır.
Çekili Dekoy (ÇED), operatör tarafından seçilebilen frekans bantlarında geniş bant ve/veya programlanan dalga formlarında akustik sinyal/gürültü yayını yapacak şekilde tasarlanmıştır. ÇED’in ana fonksiyonu yüksek seviyelerde gürültü yayını yapmak, bu sayede gemi gürültüsünü maskeleyerek torpidonun gemi ile temasını kaybetmesini sağlamak ve/veya gemiden temas almasını engellemektir.
Sarf Edilebilir Dekoylar (SED), gemiden fırlatıldıktan sonra çalışmaya başlayan ve görev süresi sonunda batarak imha olan birimlerdir. SED’lerin amacı, torpidonun gemi ile temasını kesmek ve torpidoyu üzerine çekerek zaman kaybettirmek suretiyle torpidonun enerjisini tüketmek, bu süreçte geminin tehdit ortamından uzaklaşabilmesi için süre kazandırmaktır.
SED’lerin gemiden atılmasını sağlamak amacıyla pnömatik lançer bulunmaktadır. Her bir lançer üzerinde sekiz adet kovan yer almakta, fırlatma basıncı atış mesafesine uygun olarak değiştirilebilmektedir.
SED fırlatma işlemi, lançer uzak kontrol birimleri vasıtası ile uzaktan yapılabildiği gibi; manuel veya elektronik kontrollü olarak lançer üzerinden de yapılabilmektedir.
Torpido karşı tedbir sistemlerinde bulunan tespit ve torpido karıştırma/aldatma algoritmaları yeni teknolojiler ışığında sürekli gelişim göstermektedir. Aynı şekilde torpido üreticileri torpidolarının daha hızlı, daha sessiz ve daha akıllı hareket etmeleri için hem donanımsal hem de yazılımsal değişikliklerle sistemlerini sürekli güncellemektedirler. Bu yarışta su üstü gemisi torpido tehdidinden sakınabilmesi için yeni metotlar geliştirilmekte, buna karşılık torpido silahları, hedeflerini yakalayabilmek için daha sessiz davranmaya, daha hızlı olmaya çalışmaktadır.
Su üstü gemisinin torpidolara karşı savunma ihtiyaçlarının tehdidin artan imkânlarına bağlı olarak sürmeye devam edeceği ve önümüzdeki dönemde de dünya bahriyelerinde bu konudaki ihtiyaçların artacağı değerlendirilmektedir.
Bu döngünün, her iki alandaki gelişmeler güncel teknolojilerden yararlanılarak eş zamanlı sürdürüldüğü müddetçe kırılması ve bir tarafın galip gelmesi çok mümkün görülmemektedir. Bu nedenle torpido karşı tedbir sistemlerinin en can alıcı alt birimleri olan tespit dizini (sistemin kulakları), algoritmalar ve işlemci birimleri (sistemin beyni) ve karşı tedbir sistemleri (sistemin kendini koruma birimleri); tüm detayları ile bilinen, tasarımlarına istenildiğinde rahatlıkla müdahale edilebilen, herhangi bir şüpheli içerik bulundurmayan birimler olmalıdır. Bu nedenle pek çok gelişmiş ülke, bu teknolojileri kendi bünyesinde milli imkânlar ve kaynaklar ile geliştirmekte ve diğer ülkelerden saklanmasına azami önemi göstermektedir.
HIZIR™ Sistemi, gerçek ortamda ve gerçek şartlarda test edilerek kendini ispatlamıştır. Sistemin 19 farklı gemi içeren altı farklı sözleşme ile yurt içi ve yurt dışı teslimatları gerçekleştirilmektedir.
ASELSAN teknolojik birikimini kullanarak ülkemiz için gereken her türlü su altı akustik sistemleri teknolojisinde sektörün lideri olarak yükümlü olduğu sorumluluğu alarak, modüler sistemler ile dünya pazarlarında yer almaya devam etmektedir.
DÜFAS - DÜŞÜK FREKANS AKTİF SONAR SİSTEMİ
DÜFAS Sistemi, Savunma Sanayii Başkanlığı ile imzalanan sözleşme kapsamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçları doğrultusunda özgün olarak geliştirilmiştir. DÜFAS, en güncel teknolojiyle donatılmış, su üstü platformlar için başta denizaltılar olmak üzere sualtındaki sessiz tehditlerin çok uzun mesafelerden tespiti amaçlı kullanılan, derinliği değiştirilebilir bir çekili aktif/pasif sonar sistemidir. Sistem, yurt içi imkânlarla tasarlanan ve üretilen, yerli ve milli olarak geliştirilen ilk ve tek çekili sonar sistemi olarak öne çıkmaktadır.
Oluşturulan bu resimden uzun menzilde hedeflerin tespiti ve takibi sağlanır. Sistem ayrıca sürekli aktif sonar özelliğini de kullanarak geniş alanlarda yüksek doğrulukta tespit imkânı sağlar.
Pasif sonar modunda ise sistem ortam gürültülerini dinleyerek torpido gibi tehditlerin tespiti amaçlı kullanılır. DÜFAS’a, muadillerinden farklı olarak, HIZIR Torpido Karşı Tedbir bileşenleri de entegre edilebilmekte olup Sistem, düşman platformlardan atılan torpidoların bertaraf edilmesi için uygulanacak en uygun karşı tedbir taktiğini ve gemi kaçış manevralarını kullanıcıya önerir. Bu sayede sistem, aktif sonar yeteneğine ek olarak, HIZIR Sistemi özelliklerini de bünyesinde barındıran bir torpido karşı tedbir sistemi haline gelmekte ve komple bir çözüm sunabilmektedir. Bir torpido algılandığında sistem karşı tedbir ekipmanlarını devreye sokmakta ve tehdidi bertaraf ederek güvenli şekilde kaçmaya olanak sağlamaktadır.
FERSAH - KARİNAYA MONTELİ DSH SONAR SİSTEMİ
ASELSAN FERSAH Karinaya Monteli DSH Sonarı aktif / pasif olarak orta frekans bandında çalışan bir sonar olup birincil görevi Denizaltı Savunma Harbi (DSH) ihtiyaçlarını karşılamaktır. DSH’a ek olarak, sistem, mayın benzeri objelerden sakınma (MAS) moduna sahiptir. FERSAH Sistemi, aktif modda denizaltı ve mayın benzeri objeleri, pasif modda ise denizaltı, su üstü gemisi ve torpido tehditlerini tespit, analiz ve takip etmektedir. Sistem ayrıca, intersept sonar ve sualtı telefonu ile muhabere işlevlerini de icra edebilmektedir.
ASELSAN Karinaya Monteli Sonar Sistemi, elektriksel sinyali akustik sinyale, akustik sinyali elektriksel sinyale çeviren Sonar Deniz Birimi ve almaç, göndermeç, güç yükselteç, kullanıcı arayüzü donanımları ile sinyal işleme ve kullanıcı arayüzü yazılımlarını içeren Gemi İçi Birimleri (Bağlantı Birimi, Sonar Kabineti-1, Sonar Kabineti-2 ve Operatör Konsolu)’nden oluşmaktadır.
Sonar Kabineti-1; Sonar Anahtarlama Birimi, Güç Yükselteç Birimi ve Almaç Elektronik Birimi’ni içeren kabinettir. Sonar Anahtarlama Birimi, transmisyon ve alış devreleri arasındaki irtibatın kesilmesini ve seçilen sonar moduna (DSH/MAS) istinaden transmisyonda kullanılacak transdüserlerin belirlemesini sağlamaktadır. Güç Yükselteç Birimi, Sinyal İşleme Yazılımı tarafından gönderilecek sayısal transmisyon sinyallerden analog transmisyon sinyallerinin oluşturulmasını ve yükseltilmesini sağlamaktadır. Almaç Elektronik Birimi, alınan sualtı verilerinin analog-sayısal çevirici elektronikler tarafından sayısal sinyallere dönüştürülmesini sağlamaktadır.
Sonar Kabineti-2; Yüksek Voltaj Güç Kaynağı ve Sinyal İşleme Bilgisayarı’nı içeren kabinettir. Yüksek Voltaj Güç Kaynağı, analog transmisyon sinyallerinin yükseltilmesi için gerekli olan besleme gerilimlerini sağlamaktadır. Sinyal İşleme Bilgisayarı, alınan sayısal sualtı sinyallerinin sinyal işleme yazılımları ile işlenmesini ve kaydedilmesini sağlamaktadır.
Operatör Konsolu; arayüz yazılımı işlemcisi, ana ekran, klavye, iz topu ve mikrofonlu kulaklıktan oluşan birimdir. Arayüz yazılımı, sistem açılış/ kapanış senaryolarının yönetimini ve Sonar Kabineti- 2’den gelen işlenmiş verilerin kullanıcıya sergilenmek üzere hazırlanmasını sağlamaktadır. Platformda yer olan diğer sistemlerle (Savaş Yönetim Sistemi, Gemi Veri Dağıtım Sistemi, Torpido Karşı Tedbir Sistemi, Gerçek Zamanlı olmayan Veri Ağı, Platformda yer alan Sualtı Telefonu ve Sarfedilebilir Derinlik Sıcaklık/Ses Hızı Ölçer Sistemi) haberleşme arayüzleri Operatör Konsolunda yer almaktadır.
KULAÇ İSKANDİL SİSTEMİ
KULAÇ Sistemi, gemi altına yerleştirilen akustik sensörler vasıtası ile derinlik ölçer. KULAÇ Sistemi; ASELSAN tarafından, askeri platformlarda kullanılmak üzere açık mimari ve modüler tasarım ilkeleri esas alınarak geliştirilmiştir.
Sistem, normal çalışma durumunda, ölçülen derinlik verisinin kayıt edilmesi işlemini başlatıp durdurmaya, kaydedilen ölçüm verilerinin USB arayüzü ile taşınabilir depolama cihazlarına aktarılmasına, yazıcı ile kayıtlı ve anlık ölçüm verilerinin çıktılarının alınmasına olanak sağlar.
Sistem, ölçülen derinlik değerlerini, transdüserlerin gemi omurga hattına veya deniz yüzeyine referanslı olarak sergileyebilmektedir.
KULAÇ Sistemi normal çalışma durumunda, kendini test edebilme özelliğine ve sistemde bir hata meydana geldiğinde, kullanıcıya sorunun kaynağına ilişkin bilgi verebilecek bir cihaz içi test altyapısına sahiptir.
ASELSAN TORPİDO KOVAN SİSTEMİ
Türkiye, savunma alanındaki gücünü yerli ve milli teknolojilerle desteklemeye devam etmektedir. Torpido Kovan Sistemi’nin geliştirilme süreci, su üstü platformlarda temin zorluğu yaşanan kritik sistemlerin yerli ve milli olarak üretilmesi hedefiyle başlatılmıştır. İ-Sınıfı Fırkateyn Projesi kapsamında geliştirilen Torpido Kovan Sistemi’nin Fabrika Kabul Testleri ve Liman Kabul Testleri başarı ile gerçekleştirilmiş ve ilk sistem TCG İstanbul’a entegre edilmiştir. Ayrıca yurtdışı bir müşteri ile imzalanan sözleşme kapsamında ilk ihracatı gerçekleştirilmiştir.
Harp gemilerinin denizaltıya karşı savunma kabiliyetlerini artırmak amacıyla geliştirilen ASELSAN Torpido Kovan Sistemi aynı zamanda otonom su üstü araçlarına da entegre edilebilmektedir. Bu kapsamda ASELSAN MİR İnsansız Deniz Aracı’na entegre edilen Torpido Kovan Sistemi ile ülkemizde ilk defa insansız bir deniz aracından torpido atışı başarı ile gerçekleştirilmiştir.
Gemilerin İskele ve sancak bölgelerine yerleştirilen Torpido Kovan Sistemi’nden torpidolar uzaktan veya kovan başından atış kabiliyeti ile pnömatik olarak fırlatılmaktadır. Sabit monteli 2’li olarak geliştirilen ASELSAN Torpido Kovan Sistemi farklı platform ihtiyaçlarına göre hareketli veya sabit olacak şekilde, 1’li, 2’li veya 3’lü olarak konfigüre edilebilmektedir.
ASELSAN Torpido Kovan Sistemi, NATO standartlarındaki hafif torpidoları (Mk 44/ Mk 46 / Mk 54) yüksek basınçlı hava kullanarak fırlatabilmektedir. Sistem, ayrıca torpidonun ön ayar değerlerini yükleyebilme, savaş yönetim sistemine entegrasyon, uzaktan veya kovan başından atış yapabilme gibi yeteneklerle donatılmıştır. Torpido Kovan Sistemi kapsamında eğitim ve arıza tespiti için elektriksel benzetim yeteneğine sahip Test Set birimi de sağlanabilmektedir. Düşük hava sıcaklıklarında kullanım için ön kapaklar ısıtıcı sistem bulunmaktadır. Sistemin montaj arayüzü, çeşitli gemi tiplerine kolaylıkla entegre edilmesine imkan sağlamaktadır.
