ASELSAN, her türlü hava aracı için anahtar teslimi entegre aviyonik sistemleri, kokpit gösterge sistemleri, görev ve uçuş kontrol bilgisayarları, ataletsel seyrüsefer sistemleri, silah yönetim sistemleri, stabilize elektro-optik görüş ve hedefleme sistemleri, haberleşme sistemleri, elektronik harp ve kendini koruma sistemleri geliştirmekte, hava aracı entegrasyonlarını gerçekleştirmektedir.
ASELSAN aviyonik sistemleri, kullanılacakları askeri veya sivil hava platformlarında (sabit kanat, döner kanat ve insansız hava araçları) maruz kalacakları zorlu çevre koşullarında çalışmak üzere tasarlanıp test edilmektedir.
ASELSAN ürün yaşam döngüsü boyunca aviyonik sistemlerinin bakım ve idamesi için gerekli alt malzemelerin temini/yönetimi ve entegre lojistik destek faaliyetlerini yürüterek müşterilerine satış sonrası desteğini de sürdürmektedir.
GÖREV VE UÇUŞ KONTROL BİLGİSAYARLARI
ASELSAN, modern hava platformları için özgün ve en son teknoloji Görev Bilgisayarı çözümleri sunmaktadır. ASELSAN Görev Bilgisayarları aviyonik sistemlerin tek merkezden yönetimini sağlayan, gelişmiş işlem kabiliyeti sayesinde pilota görevin icrasında destek olan, iş yükünü ciddi oranda azaltarak görevin başarılı şekilde gerçekleştirilmesini sağlayan sistemlerdir.
ASELSAN Görev Bilgisayarları entegre edildikleri hava aracında kullanıcı arayüzü yönetimi, sensör yönetimi, uçuş yönetim sistemi, görev sistemi yönetimi, haberleşme sistemi yönetimi, sayısal harita, sentetik görüntü, arazi engel uyarı sistemi vb. fonksiyonları yerine getirmek üzere tasarlanmıştır. Görev Bilgisayarları hava platformlarında bulunan her türlü aviyonik sistem ile bağlantı kurabilecek şekilde geliştirilmekte olup, ihtiyaç halinde mevcut aviyonikler ile Görev Bilgisayarı arasında haberleşmenin sağlanabilmesi için arayüz birimleri de sistem çözümüne dahil edilebilmektedir.
Görev Bilgisayarları her türlü hava aracı ihtiyacına göre ölçeklendirilebilir, modüler, açık sistem mimarilerine ve güncel havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanmaktadır. Açık sistem mimarileri ve modüler yapıları sayesinde, ASELSAN müşterilerine ihtiyaçları karşılayan maliyeti etkin ve hızlı çözümler sunabilmektedir.
Uçuş Kontrol Bilgisayarları, yüksek işlemci gücü ve performansı sayesinde hava platformlarında yer alan algılayıcılardan gelen verileri değerlendiren, uçuş kontrol yüzeylerini kontrol eden ve platform alt sistemleri için ihtiyaç duyulan farklı arayüzleri sağlayan kritik öneme sahip bir sistemdir. Böylece Uçuş Kontrol Bilgisayarları, sabit ve döner kanatlı hava platformlarının uçuşunu kontrol edebilmekte, bu sayede takıldıkları platforma otopilot yeteneği kazandırmaktadır. Platformlara takılan ASELSAN Uçuş Kontrol Bilgisayarları üzerindeki kontrol yazılımları platform üreticisi firmalar tarafından veya ortak katılımla geliştirilmektedir.
GÖSTERGE SİSTEMLERİ
ASELSAN, modern hava platformlarında ihtiyaç duyulan aviyonik sayısal gösterge ve veri girişi için en son teknoloji ile geliştirilmiş çözümleri sunmaktadır. ASELSAN özgün tasarımı yüksek çözünürlüklü ve çok işlevli gösterge sistemleri her türlü döner ve sabit kanatlı platforma entegre edilebilmektedir.
Gösterge sistemleri hava araçlarında ihtiyaç duyulan değişik boyutlardaki ihtiyaçları karşılamak üzere 4"x4", 4"x5", 5"x5", 6"x8", 8"x10" ve 8"x20" gibi farklı boyutlarda tasarlanmıştır. ASELSAN Gösterge Sistemleri hava platformu ihtiyaçlarına göre sadece gösterge veya akıllı gösterge olarak yapılandırılabilmektedir. Akıllı göstergeler hava platformu üzerinde yer alan her türlü aviyonik sistem ile arayüz kurmak üzere geliştirilmiştir. ASELSAN Gösterge Sistemleri entegre edildikleri hava platformunda uçuş yönetim sistemi, görev sistemi yönetimi, haberleşme sistemi yönetimi, sayısal harita, sentetik görüntü, arazi engel uyarı sistemi vb. fonksiyonlara ait gösterim ve veri giriş fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir.
Gösterge sistemleri ölçeklendirilebilir, modüler, açık sistem mimarisine ve güncel havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanmıştır. Bu sayede, ASELSAN Gösterge Sistemleri müşteri ihtiyaçlarını kısa geliştirme sürelerinde ve maliyet etkin şekilde karşılamaktadır.
Kokpitte yer alan gösterge sistemlerinin yanı sıra taktik taarruz helikopterleri için pilotların görev sahası farkındalığını artıran, gece görüş, video ve semboloji gösterimini yapan, hassas kafa takibi özellikleri ile pilotun kabiliyetlerini artıran vizör yansıtmalı, başa giyilen kaska entegre kumanda sistemleri tasarlanmıştır. Pilotların baş hareketleri takip edilmekte, pilot bakış hattına elektro-optik hedefleme sistemlerinin ve silah sistemlerinin yönlendirilmesi sağlanmaktadır.
GÖREV SİSTEMLERİ
ASELSAN, aviyonik sistem entegrasyonu sırasında gereksinim duyulan veri yükleme birimleri, veri toplama ve işleme birimleri (DCU), sistem arayüz ve sinyal uyumlandırma birimleri, yapısal bütünlük ve kullanım takip sistemleri (HUMS) ve sayısal harita sistemlerine yönelik çözümler sunmaktadır. ASELSAN Görev Sistemleri kullanıcı iş yükünü azaltıp, durumsal farkındalığı artıracak biçimde tasarlanmaktadır.
ASELSAN’ın halihazırda helikopter göstergelerine entegre çalışan ve bu sayede pilotun iş yükünü ciddi oranda azaltan bir HETS (Helikopter Engel Tespit Sistemi) ürünü mevcuttur. Bu pasif sistem, önceden bir veri tabanına kaydedilmiş arazi, engel ve tehdit gibi objelerin helikopterin uçuş sırasındaki durum (konum, yükseklik vb.) bilgisi ile mukayese edilmesi sonucu pilota görsel ve sesli olarak uyarı vermekte, 2-Boyut/3-Boyut sayısal arazi görüntüsü ile zorlu hava şartlarında bile emniyetli uçuş yapabilme imkânı sağlamaktadır.
ATALETSEL SEYRÜSEFER SİSTEMLERİ
ASELSAN, ataletsel seyrüsefer ve navigasyon sistemleri alanındaki otuz yılı aşan tecrübesiyle Türkiye’nin ilk ve en büyük ataletsel navigasyon sistemleri üreticisi ve entegratörü olarak faaliyetlerini yürütmektedir.
ASELSAN, F-16 uçaklarında kullanılan ataletsel seyrüsefer sistemlerinin üretimine ortak üretim lisans anlaşmaları kapsamında 1988 yılında başlamıştır. Lisans altında üretimle başlayan ve günümüze kadar devam eden süre zarfında, ataletsel navigasyon sistemlerini ve sensörlerini milli imkânlarla ve özgün olarak geliştirerek bu alanda dünyanın sayılı üreticilerinden biri haline gelmiştir. ASELSAN’ın tüm navigasyon algoritmalarını, donanımlarını ve yazılımlarını kendi mühendislik gücüyle geliştirdiği ataletsel navigasyon sistemleri yurt içi ve yurt dışındaki birçok hava, kara ve deniz platformları üzerinde operasyonel koşullar altında faal olarak kullanılmaktadır.
ASELSAN, Navigasyon ve Taktik olmak üzere iki temel performans seviyesinde milli ve özgün ürün ailesine sahiptir. Navigasyon seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için ANS-500 ve ANS-600, Taktik seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için ANS-300 ve ANS-400 ürün ailesi geliştirilmiştir. ANS-600 ve ANS-400 ürün ailesinde yer alan sistemler, yine ASELSAN tarafından geliştirilmiş milli ve özgün sensörlere (AÖB Ataletsel Ölçüm Birimi) sahiptir.
Seyrüsefer sistemlerinde, ataletsel sensör verileri ile GPS/odometre/parakete verileri sıkı bağlı kalman filtre mekanizasyonu vasıtasıyla birleştirilerek kullanıcıya sürekli olarak bütünleşik, sadece ataletsel ve sadece GPS navigasyon çözümleri aynı anda sağlanmaktadır. Sistem içerisinde gömülü olarak SAASM, SPS GPS veya multi GNSS alıcıları kullanılabilmektedir. ASELSAN seyrüsefer sistemleri ayrıca harici GPS alıcısı ile de çalışma yeteneğine sahiptir. ASELSAN Seyrüsefer Sistemleri açık bir mimariye ve esnek donanım/yazılım altyapısına sahip olup kullanıldıkları platformlara kolaylıkla entegre edilebilmekte ve farklı destek elemanlarını kullanabilmektedir.
ASELSAN, stabilizasyon, güdüm, navigasyon ve uçuş kontrol uygulamalarının bulunduğu platform ihtiyaçlarına yönelik olarak Ataletsel Ölçüm Birimleri (AÖB) geliştirme, doğrulama, kalibrasyon ve üretim yetkinliğine sahiptir. Bu doğrultuda fiber optik dönölçer teknolojisini kullanan milli ve özgün KILAVUZ ürün ailesini de mevcut yeteneklerine dahil etmiştir.
Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından milli ve özgün Ataletsel Ölçüm Birimi geliştirilmesi amacıyla başlatılan MERCAN Projesinin 2016 yılında başarıyla tamamlanması sonrası ASELSAN, Ataletsel Ölçüm Birimleri için yurt dışına olan bağımlılığın kaldırılmasına yönelik tasarım faaliyetlerine devam etmiştir. Bu amaçla geliştirilen KILAVUZ-11, KILAVUZ-20 ve KILAVUZ-30 Taktik seviye Ataletsel Ölçüm Birimleri, açı değişimi ve hız değişimi bilgisinin yanı sıra dönü hızı ve lineer ivme bilgilerini de yüksek veri hızında kullanıcıya kesintisiz olarak sağlayarak maliyet etkin, kompakt, hafif ve düşük güç tüketimli çözümler sunmaktadır. Navigasyon seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için KILAVUZ-100 AÖB geliştirilmiştir.
ASELSAN çoklu küresel uydu konumlama sistem teknolojileri alanında da çalışmakta ve özgün ürünler geliştirmektedir. ASELSAN’ın yeni geliştirdiği G-BOX GNSS ürünü GPS, GALILEO, BeiDou ve GLONASS uydu kümeleri ile çalışabilmekte ve takıldığı platforma sürekli olarak konum, hız ve zaman bilgilerini sağlamaktadır.
ASELSAN’ın halihazırda kara, hava ve deniz platformlarına entegre edilmiş üç bin adedin üzerinde ataletsel navigasyon sistemi operasyonel koşullar altında sahada görev yapmaktadır.
SİLAH YÖNETİM SİSTEMLERİ
ASELSAN, tanksavar füzelerini, havadan-havaya füzeleri, lazer güdümlü roketleri ve top sistemleri ile birlikte kendi geliştirdiği güdüm kitleri ile donatılmış mühimmatları (lazer güdüm kiti ve minyatür bomba) hava platformlarına entegre etmiştir. Entegrasyona yönelik balistik algoritmalar ASELSAN tarafından geliştirilmiştir.
ASELSAN, kendi geliştirdiği veya ihtiyaç halinde rafta hazır sistemleri kullanarak hava platformu görev sistemleri, hedef tespit sistemleri ve silah sistemlerini kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda entegre bir sistem haline getirmiştir. Silah sistemlerinin platform ve aviyoniklerle arayüzlerini sağlamak üzere silah yönetim bilgisayarlarını ve top/roket/füze arayüz birimlerini tasarlamıştır. Ayrıca tüm görev ve silah sistemlerinin pilotlar tarafından kumandasını sağlamak üzere el kumanda ve kontrol birimleri geliştirilmiştir.
ASELSAN, TSK’nın ihtiyacı olan 250 lb sınıfı uzun menzilli, delici harp başlıklı, güdümlü mühimmat olan minyatür bombayı ve dört minyatür bomba taşıyabilen Akıllı Salan’ı geliştirmiş ve F-16 uçaklarına sertifikasyonunu tamamlamıştır. Bu sayede, Hava Kuvvetleri Komutanlığına, tek sortide sekiz farklı hedefe taarruz gerçekleştirme kabiliyeti kazandırılmıştır.
HAVA ELEKTRO-OPTİK SİSTEMLER
ASELSAN tarafından hava platformuna entegre edilen elektro-optik sistemlerin geliştirilmesine ve üretimine 1990 yıllarında başlanmıştır. ASELFLIR-200 Sisteminin ürün gamına kazandırılması ile FLIR Keşif ve Gözetleme Elektro Optik Sensör Sistemlerinde ASELSAN’ın faaliyetleri başlamıştır. 2000 yıllarda Milli Sınıf Taarruz ATAK helikopterlerine keşif, gözetleme ve hedefleme sistemi olarak ASELFLIR-300T Sistemi tasarlanmış ve bugüne kadar yurt içi ve yurt dışında satışı gerçekleştirilmiştir. Bugün itibarıyla CATS, ASELFLIR-R400D, ASELPOD, ASELFLIR-410, ASELFLIR-500C ve ASELFLIR-600 sistemleri üzerinde geliştirme çalışmaları sürdürülmekte olup Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde olan döner ve sabit kanatlı hava platformlarının neredeyse tamamına Milli E/O Sistemler ile çözüm oluşturulması hedeflenmektedir.
Elektro-optik sistemde ana sensör olarak termal kamera kullanılmaktadır. Farklı görev amaçlarına uygun olarak gündüz kamerası, lazer hedef işaretleyici, lazer noktalayıcı, lazer hedef aydınlatıcı, lazer hedef izleyici ve lazer hedef ölçer gibi sistemler eklenmektedir. Hava platformlarının ağırlık, stabilizasyon ve şok etkilerine karşı elektro-optik sistemler olabildiğince hafif üretilmekte ve gimbal sistemleri ile entegre edilmektedir. Hassas stabilizasyon özelliğine sahip elektro optik sistemler çoklu sabit ve hareketli hedef takibi, hedef koordinatı etrafında dönme ve hedef koordinatı hesaplama gibi görevleri yerine getirebilmektedir. Hava platformlarında kullanılan elektro-optik sistemler karadan ve havadan gelebilecek tehditlere karşı lazer ikaz sistemleri ve füze ikaz sistemleri ile donatılmıştır. Görüntü işleme ve takip algoritmaları ASELSAN tarafından üretilmiş olup kullanıcılara saha kullanımında yüksek performans sağlamaktadır.
ASELSAN ürün gamındaki hava elektro optik sistemleri arasında CATS ve ASELPOD yüksek adetlerle seri üretilmiş olmaları ve sahada aktif olarak kullanılıyor olmaları açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Bu sistemlerin detaylı özellikleri şu şekildedir:
CATS Elektro-Optik Keşif, Gözetleme ve Hedefleme Sistemi
CATS, orta irtifa insansız hava araçlarında gece, gündüz ve her türlü hava şartında operasyonel etkinliği artırmak amacıyla geliştirilmiştir. CATS elektro- optik sistemi geniş ortak açıklıklı sensör giriş penceresi ve cassegrain teleskopik optik tasarımı ile hafiflik ve yüksek performansı aynı anda sağlamaktadır. CATS termal kamera (3-5 μm 640 x 512 MWIR), gündüz kamerası (1920 x 1080 CMOS dedektör), düşük ışık kamerası (640 x 480 EMMCD dedektör), lazer mesafe ölçer, lazer hedef işaretleyici, lazer noktalayıcı ve aydınlatıcı sistemleri içermektedir. Gimballi yapı dört eksen stabilizasyon yeteneğine ek olarak termal, gündüz ve düşük ışık kamerası hattı üzerindeki optik stabilizasyon birimi ile birlikte toplam altı eksende stabilizasyon yapabilmektedir.
CATS, çoklu, sabit ve hareketli hedef takibi, belirlenen koordinata sabit bakış, girilmiş bir hedef koordinatına yönelme ve izlenen hedef koordinatlarının hesaplamalarını içerisinde yer alan gelişmiş görüntü işleme ve takip algoritmaları ile gerçekleştirmektedir. Video takibi yapılırken hedef veya hedeflere ait konum, yön ve hız bilgileri hesaplanıp lazer işaretleme sistemi aracılığıyla lazer güdümlü mühimmatlar hedefe yönlendirilmektedir.
Bahsi geçen özelliklerin yanı sıra CATS:
CATS Sistemi, MALE İHA/SİHA grubunda ANKA-S ve TB-2 platformlarına entegre yurt içi ve yurt dışında operasyonel faaliyetlerde başarı ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
ASELPOD Hedefleme Sistemi
ASELPOD Hedefleme Sistemi, Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı savaş uçakların gece, gündüz ve her türlü hava şartında operasyonel etkinliğini artırmak için geliştirilmiştir. Savunma Sanayi Başkanlığı desteği ile başlatılan proje şu an Türk Hava Kuvvetlerinin F-16 uçaklarında etkili bir biçimde kullanılmaktadır. ASELPOD, sahip olduğu yüksek performanslı termal (640x512) ve gündüz (768x576) kameraları ile gündüz ve gece şartlarında hava-hava ve hava-yer modları ile yüksek çözünürlüklü görüntü sağlayabiliyor, üstün menzil performansı ile yer ve hava hedefleri oldukça uzak mesafelerden tespit ve teşhis edebiliyor. Takip edilen hedeflere ait konum bilgileri hesaplanıyor ve ekranda pilota sergileniyor. Çift dalga boylu lazer mesafe ölçüm sistemi ile savaş ve eğitim modunda hedeflere ait konum, rota bilgileri ve hedefin hızı yüksek doğruluk ile hesaplanabiliyor.
ASELPOD taarruz gerçekleştirmek için hem GPS güdümlü bombaları hedefe yönlendirebiliyor hem de lazer işaretleme sistemi aracılığı ile lazer güdümlü mühimmatları hedefe gönderebiliyor.
Bu özelliklerin yanı sıra ASELPOD hedefleme sistemi:
ATLAS – SAYISAL HARİTA & ARAZİ / ENGEL FARKINDALIK SİSTEMİ
ATLAS, ASELSAN tarafından T-70 ve S70 Kara Şahin, T-625 Gökbey genel maksat helikopterleri ve Hürkuş-B eğitim uçağı için geliştirilmiş Sayısal Harita ve TAWS (Helikopter Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemi) sistemidir. ATLAS sistem tasarımı DO-257A Sayısal Harita ve DO-309 Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemi standartlarına tam uyumlu olarak geliştirilmiştir. Yazılım geliştirme süreçlerinde DO-178B/C DAL-C güvenlik seviyesine uyum sağlanmıştır.
ATLAS, yüzden fazla katman gösterimi ve sahip olduğu yetenekleri ile pilotlarımızın durumsal farkındalığını artırmayı hedeflemektedir. Bu yetenekleri hem iki boyutlu hem de üç boyutlu görünümlerde destekleyebilmektedir. İki boyutlu görünümde Harita Genel Müdürlüğünden alınan haritalar pilotlarımıza 5M’dan (1:5000000) 8K’ya (1:8000) kadar dokuz farklı ölçekte sunulmaktadır. Üç boyutlu görünümde de arazi üstüne kaplanan uydu fotoğraflarıyla sentetik bir görünüm sağlanmıştır.
ATLAS, pilotlarımızın harita üzerinde görüntülenen tüm katmanları kullanarak uçuş planı oluşturmasına imkân sağlamaktadır. Bu kapsamda 300.000 POI (Point of Interest, İlgi Noktası) noktası ve seyrüsefer veri tabanı (hava alanları, helikopter iniş yerleri, yardımcı seyrüsefer noktaları, uçuş noktaları) sistem yardımıyla aratılabilmekte ve uçuş planına dahil edilebilmektedir.
ATLAS, sayısal harita sistemine entegre olarak çalışabilen Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemine de sahiptir. Saniyede yirmi kere uyarı üretme/güncelleme yeteneğine sahip olan sistem pilotlarımıza tehdit oluşturabilecek arazi ve engelleri sahip olduğu veri tabanından yükleyerek sesli ve görsel uyarılar üretebilmektedir. İcra edilecek göreve ve mevcut koşullara göre beş farklı mod desteği sağlayarak uyarı üretme kriterlerini değiştirebilmeye imkân sağlamaktadır. ATLAS’a özgü geliştirilen algoritmalar ile DO-309 standardından daha gelişmiş bir çözüm sunarak pilotların düz uçuşlarda gereksiz uyarı almasını önlemekte, sahip olduğu yüksek güncelleme hızı ile hava aracı dönüşlerine de hızlıca adapte olabilmektedir.
ATLAS, engel ve arazi uyarılarının yanında kısıtlanmış hava sahaları, NOTAM ile belirlenmiş hava sahaları, ülke sınırları, tehditler ve kullanıcı tanımlı alan gösterme ve hava aracının bu hava sahalarını ihlal etme durumlarında görsel uyarı üretme yeteneğine sahiptir.
AVCI-Atlas Entegrasyonu
Ürün Hattı Yaklaşımı
ATLAS, alanında yer alan uluslararası tüm standartlara (DO-309, DO-257A, DO-178, MIL-STD 2525C) uyum sağlarken, tasarımı da döner kanat ya da sabit kanat tüm platformlara kolayca entegre edilebilecek şekilde geliştirilmiş ve değişik platformlar için ortak olarak kullanılabilir duruma getirilmiştir. Bu tasarım ile tüm platformlar için geliştirilen ürün hattında sistem gereksinimleri ve tasarımı, yazılım gereksinimleri, tasarımı ve yazılım kaynak kodları altyapıları projeye özgü değişebilecek konfigürasyon parçalarından bağımsız hale getirilmiştir. Geliştirilen bu tasarım ve ürün hattı yaklaşımı T-70 Genel Maksat Helikopteri, S-70 Helikopter Engel Tespit Sistemi ve Sayısal Harita Sistemi, T-625 GÖKBEY Genel Maksat Helikopteri projelerinde kullanılmaktadır. Önümüzdeki süreçte Sahil Güvenlik Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde modernize edilecek helikopterlerde de kullanılması planlanmaktadır.
ATLAS Yeni Uygulamalar AGCAS (Otomatik Arazi Çarpışma Önleme Sistemi)
ASELSAN, ATLAS ile edindiği Arazi ve Engel Farkındalık Sistemi tecrübesi ile AGCAS (Otomatik Arazi Çarpışma Önleme Sistemi) alt sistemi için de 2022 yılında çalışmalara başlamıştır. Sistem, arazi ve engel gibi tehditlere karşı uyarı üretirken gerektiği zaman uçağın kontrolünü alarak otomatik olarak uçağın kurtarılmasını hedeflemektedir.
AVCI Kaska Entegre Kumanda Sistemi ilk yerli taarruz ve taktik keşif helikopterimiz olan T-129 ATAK helikopteri için ASELSAN tarafından T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen proje kapsamında geliştirilmiştir. AVCI Sistemi, gündüz ve gece görev şartlarında, uçuş başta olmak üzere kritik bilgilerin bulunduğu semboloji, gece görüş görüntüsü ile hedef tespit sistemlerinden gelen gündüz ve termal görüntülerin gösterimini yapmak suretiyle pilotların durumsal farkındalığının artırılmasını ve iş yükünün azaltılmasını sağlayan vizör yansıtmalı bir sistemdir. Sistemde pilotların kafa hareketleri hassas olarak takip edilmekte, platformdaki silah ve hedef tespit sistemlerinin pilotun bakış hattına yönlendirilmesiyle muharebe etkinliğinin artmasına imkân sağlanmaktadır. AVCI – ATLAS entegrasyon projesinde, mevcut durumsal farkındalığı daha fazla artırmak için AVCI üzerinde ATLAS’ın tüm yetenekleri iki boyutlu veya üç boyutlu olarak gösterilebilmekte aynı zamanda pilot kafa hareketlerine de uyum sağlanabilmektedir.
Görev Planlama Yazılımı
ATLAS Görev Planlama Yazılımı (GPY), sağladığı hem iki boyutlu hem de üç boyutlu veri gösterim ve planlama yetenekleri sayesinde pilotların görevlerini hazırlamalarını ve hava aracında ihtiyaç duydukları verileri hazırlamalarını sağlar. Genişletilebilir ve uyarlanabilir esnek tasarımı sayesinde platforma özel yetenekler (platforma özel veriler, hava aracı performans hesapları vb.) kolaylıkla entegre edilebilmektedir. RTCA DO-200A/B uyumlu olarak geliştirilmiştir. Windows ve Linux işletim sistemine sahip konsollar, masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlar ile kullanılabilmektedir.
UÇUŞ YÖNETİM SİSTEMLERİ
Yıllar içinde gelişen teknoloji ile beraber hava araçları daha yetenekli ve karmaşık sistemler ile donatılmaktadır. Bu sistemlerin kendilerinden beklenen faydaları ortaya koyabilmeleri için kolay ve güvenilir şekilde kullanımı pilotlar için önem arz etmektedir. Uçuş yönetim sistemleri hava aracında bulunan farklı özellikteki birimleri tek elden ve en az operatör müdahalesi gerektiren şekilde idare edip, uyumlu şeklinde beklenen işlevleri ortaya koyan sistemlerdir. Uçuş yönetim sistemleri genel olarak aşağıdaki fonksiyonları yerine getirmektedir:
Uçuş yönetim sistemleri tipik olarak işlemci birimi ve kontrol/gösterge birimlerinden oluşabilmektedir. Hava aracında bulunan çok sayıda birimi idare etmek için geniş iletişim imkânlarına sahiptir. Farklı hava araçlarında farklı aviyonik birimleri bulunabileceğinden dolayı, uçuş yönetim sistemlerinin geniş ve çeşitli haberleşme ve kontrol arayüzleri olabilmektedir. Uçuş yönetim sistemleri için sivil havacılık alanında kabul görmüş pek çok düzenleme ve standartlar mevcuttur. ASELSAN ürünü uçuş yönetim sistemlerinde Amerika Federal Havacılık Kurulu (FAA TSO-C115, TSO-C129, AC 20-138) ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA ETSO-C115, AMC 20-27, AMC 20-4) yönergelerinde belirtilen özelliklere sahiptir. SSB tarafından yürütülen projeler kapsamında, ASELSAN uçuş yönetim sistemleri çok farklı tipteki hava araçlarında beş yüzden fazla sayıda platformda yirmi yılı aşkın süredir hizmet vermektedir.
HAVA HABERLEŞME VE RADYO SEYRÜSEFER SİSTEMLERİ
ASELSAN tarafından milli olarak geliştirilen hava-hava ve hava-yer haberleşmesini güvenli şekilde sağlayan V/UHF ve HF bandında çalışan telsiz sistemleri sabit kanat, döner kanat ve insansız hava araçlarına entegre edilmektedir. Ayrıca mürettebatın hem kendi arasında hem yerde bakım ekibi ile hem de diğer platformlar ve yer unsurlarıyla görüşmesini sağlayabilmek üzere analog ve sayısal dahili haberleşme sistemleri geliştirilmiştir. Dahili haberleşme sistemleri hava araçlarında kullanıcıların sesli haberleşme ihtiyaçlarını yüksek kalite ve güvenilirlikte karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Dahili haberleşme sistemleri, sahip oldukları programlanabilir konfigürasyon ayarları sayesinde, donanım ve sistem mimarisi değiştirilmeden kolaylıkla platform gereklerine göre entegre edilebilmektedir.
ASELSAN tarafından milli olarak geliştirilen Mod 1, Mod2, Mod 3/A, Mod C, Mod /S ve kriptolu (NATO ve Milli kripto algoritmalarını destekler) Mod 4/Mod 5 modlarını destekleyen Milli IFF Mod 5/S Cevaplayıcı Sistemi güvenli şekilde dost-düşman tanıma sağlamak üzere sabit ve döner kanatlı platformlara entegre edilmektedir.
RADAR / ELEKTRONİK HARP SİSTEMLERİ
ASELSAN uçak, helikopter ve insansız hava araçlarının ihtiyaç duyduğu keşif, gözetleme, arama, atış kontrol, erken ihbar, hava durumu tespit radar sistemleri ile birlikte Radar ESM, Haberleşme ESM, Radar ECM, Haberleşme ECM ve Kendini Koruma faaliyet alanlarında ürün gerçekleştirmektedir.
Havadan yer ve deniz yüzeyinin görüntülenmesi ile hareket eden hedeflerin tespit edilmesi amacıyla ASELSAN SARPER Özgün Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) Sistemi geliştirilmiştir. SARPER Radarı, bölgesel görüntü oluşturmaya yönelik SAR şerit modu, dar bir bölgede yüksek çözünürlüklü görüntü oluşturmaya yönelik SAR nokta aydınlatma modu, hareketli hedeflerin tespitine yönelik GMTI modu, Deniz Arama ve ISAR (Inverse SAR) kullanım özelliklerine sahiptir.
ASELSAN aviyonik sistemleri, kullanılacakları askeri veya sivil hava platformlarında (sabit kanat, döner kanat ve insansız hava araçları) maruz kalacakları zorlu çevre koşullarında çalışmak üzere tasarlanıp test edilmektedir.
ASELSAN ürün yaşam döngüsü boyunca aviyonik sistemlerinin bakım ve idamesi için gerekli alt malzemelerin temini/yönetimi ve entegre lojistik destek faaliyetlerini yürüterek müşterilerine satış sonrası desteğini de sürdürmektedir.
GÖREV VE UÇUŞ KONTROL BİLGİSAYARLARI
ASELSAN, modern hava platformları için özgün ve en son teknoloji Görev Bilgisayarı çözümleri sunmaktadır. ASELSAN Görev Bilgisayarları aviyonik sistemlerin tek merkezden yönetimini sağlayan, gelişmiş işlem kabiliyeti sayesinde pilota görevin icrasında destek olan, iş yükünü ciddi oranda azaltarak görevin başarılı şekilde gerçekleştirilmesini sağlayan sistemlerdir.
ASELSAN Görev Bilgisayarları entegre edildikleri hava aracında kullanıcı arayüzü yönetimi, sensör yönetimi, uçuş yönetim sistemi, görev sistemi yönetimi, haberleşme sistemi yönetimi, sayısal harita, sentetik görüntü, arazi engel uyarı sistemi vb. fonksiyonları yerine getirmek üzere tasarlanmıştır. Görev Bilgisayarları hava platformlarında bulunan her türlü aviyonik sistem ile bağlantı kurabilecek şekilde geliştirilmekte olup, ihtiyaç halinde mevcut aviyonikler ile Görev Bilgisayarı arasında haberleşmenin sağlanabilmesi için arayüz birimleri de sistem çözümüne dahil edilebilmektedir.
Görev Bilgisayarları her türlü hava aracı ihtiyacına göre ölçeklendirilebilir, modüler, açık sistem mimarilerine ve güncel havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanmaktadır. Açık sistem mimarileri ve modüler yapıları sayesinde, ASELSAN müşterilerine ihtiyaçları karşılayan maliyeti etkin ve hızlı çözümler sunabilmektedir.
Uçuş Kontrol Bilgisayarları, yüksek işlemci gücü ve performansı sayesinde hava platformlarında yer alan algılayıcılardan gelen verileri değerlendiren, uçuş kontrol yüzeylerini kontrol eden ve platform alt sistemleri için ihtiyaç duyulan farklı arayüzleri sağlayan kritik öneme sahip bir sistemdir. Böylece Uçuş Kontrol Bilgisayarları, sabit ve döner kanatlı hava platformlarının uçuşunu kontrol edebilmekte, bu sayede takıldıkları platforma otopilot yeteneği kazandırmaktadır. Platformlara takılan ASELSAN Uçuş Kontrol Bilgisayarları üzerindeki kontrol yazılımları platform üreticisi firmalar tarafından veya ortak katılımla geliştirilmektedir.
GÖSTERGE SİSTEMLERİ
ASELSAN, modern hava platformlarında ihtiyaç duyulan aviyonik sayısal gösterge ve veri girişi için en son teknoloji ile geliştirilmiş çözümleri sunmaktadır. ASELSAN özgün tasarımı yüksek çözünürlüklü ve çok işlevli gösterge sistemleri her türlü döner ve sabit kanatlı platforma entegre edilebilmektedir.
Gösterge sistemleri hava araçlarında ihtiyaç duyulan değişik boyutlardaki ihtiyaçları karşılamak üzere 4"x4", 4"x5", 5"x5", 6"x8", 8"x10" ve 8"x20" gibi farklı boyutlarda tasarlanmıştır. ASELSAN Gösterge Sistemleri hava platformu ihtiyaçlarına göre sadece gösterge veya akıllı gösterge olarak yapılandırılabilmektedir. Akıllı göstergeler hava platformu üzerinde yer alan her türlü aviyonik sistem ile arayüz kurmak üzere geliştirilmiştir. ASELSAN Gösterge Sistemleri entegre edildikleri hava platformunda uçuş yönetim sistemi, görev sistemi yönetimi, haberleşme sistemi yönetimi, sayısal harita, sentetik görüntü, arazi engel uyarı sistemi vb. fonksiyonlara ait gösterim ve veri giriş fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir.
Gösterge sistemleri ölçeklendirilebilir, modüler, açık sistem mimarisine ve güncel havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanmıştır. Bu sayede, ASELSAN Gösterge Sistemleri müşteri ihtiyaçlarını kısa geliştirme sürelerinde ve maliyet etkin şekilde karşılamaktadır.
Kokpitte yer alan gösterge sistemlerinin yanı sıra taktik taarruz helikopterleri için pilotların görev sahası farkındalığını artıran, gece görüş, video ve semboloji gösterimini yapan, hassas kafa takibi özellikleri ile pilotun kabiliyetlerini artıran vizör yansıtmalı, başa giyilen kaska entegre kumanda sistemleri tasarlanmıştır. Pilotların baş hareketleri takip edilmekte, pilot bakış hattına elektro-optik hedefleme sistemlerinin ve silah sistemlerinin yönlendirilmesi sağlanmaktadır.
GÖREV SİSTEMLERİ
ASELSAN, aviyonik sistem entegrasyonu sırasında gereksinim duyulan veri yükleme birimleri, veri toplama ve işleme birimleri (DCU), sistem arayüz ve sinyal uyumlandırma birimleri, yapısal bütünlük ve kullanım takip sistemleri (HUMS) ve sayısal harita sistemlerine yönelik çözümler sunmaktadır. ASELSAN Görev Sistemleri kullanıcı iş yükünü azaltıp, durumsal farkındalığı artıracak biçimde tasarlanmaktadır.
ASELSAN’ın halihazırda helikopter göstergelerine entegre çalışan ve bu sayede pilotun iş yükünü ciddi oranda azaltan bir HETS (Helikopter Engel Tespit Sistemi) ürünü mevcuttur. Bu pasif sistem, önceden bir veri tabanına kaydedilmiş arazi, engel ve tehdit gibi objelerin helikopterin uçuş sırasındaki durum (konum, yükseklik vb.) bilgisi ile mukayese edilmesi sonucu pilota görsel ve sesli olarak uyarı vermekte, 2-Boyut/3-Boyut sayısal arazi görüntüsü ile zorlu hava şartlarında bile emniyetli uçuş yapabilme imkânı sağlamaktadır.
ATALETSEL SEYRÜSEFER SİSTEMLERİ
ASELSAN, ataletsel seyrüsefer ve navigasyon sistemleri alanındaki otuz yılı aşan tecrübesiyle Türkiye’nin ilk ve en büyük ataletsel navigasyon sistemleri üreticisi ve entegratörü olarak faaliyetlerini yürütmektedir.
ASELSAN, F-16 uçaklarında kullanılan ataletsel seyrüsefer sistemlerinin üretimine ortak üretim lisans anlaşmaları kapsamında 1988 yılında başlamıştır. Lisans altında üretimle başlayan ve günümüze kadar devam eden süre zarfında, ataletsel navigasyon sistemlerini ve sensörlerini milli imkânlarla ve özgün olarak geliştirerek bu alanda dünyanın sayılı üreticilerinden biri haline gelmiştir. ASELSAN’ın tüm navigasyon algoritmalarını, donanımlarını ve yazılımlarını kendi mühendislik gücüyle geliştirdiği ataletsel navigasyon sistemleri yurt içi ve yurt dışındaki birçok hava, kara ve deniz platformları üzerinde operasyonel koşullar altında faal olarak kullanılmaktadır.
ASELSAN, Navigasyon ve Taktik olmak üzere iki temel performans seviyesinde milli ve özgün ürün ailesine sahiptir. Navigasyon seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için ANS-500 ve ANS-600, Taktik seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için ANS-300 ve ANS-400 ürün ailesi geliştirilmiştir. ANS-600 ve ANS-400 ürün ailesinde yer alan sistemler, yine ASELSAN tarafından geliştirilmiş milli ve özgün sensörlere (AÖB Ataletsel Ölçüm Birimi) sahiptir.
Seyrüsefer sistemlerinde, ataletsel sensör verileri ile GPS/odometre/parakete verileri sıkı bağlı kalman filtre mekanizasyonu vasıtasıyla birleştirilerek kullanıcıya sürekli olarak bütünleşik, sadece ataletsel ve sadece GPS navigasyon çözümleri aynı anda sağlanmaktadır. Sistem içerisinde gömülü olarak SAASM, SPS GPS veya multi GNSS alıcıları kullanılabilmektedir. ASELSAN seyrüsefer sistemleri ayrıca harici GPS alıcısı ile de çalışma yeteneğine sahiptir. ASELSAN Seyrüsefer Sistemleri açık bir mimariye ve esnek donanım/yazılım altyapısına sahip olup kullanıldıkları platformlara kolaylıkla entegre edilebilmekte ve farklı destek elemanlarını kullanabilmektedir.
ASELSAN, stabilizasyon, güdüm, navigasyon ve uçuş kontrol uygulamalarının bulunduğu platform ihtiyaçlarına yönelik olarak Ataletsel Ölçüm Birimleri (AÖB) geliştirme, doğrulama, kalibrasyon ve üretim yetkinliğine sahiptir. Bu doğrultuda fiber optik dönölçer teknolojisini kullanan milli ve özgün KILAVUZ ürün ailesini de mevcut yeteneklerine dahil etmiştir.
Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından milli ve özgün Ataletsel Ölçüm Birimi geliştirilmesi amacıyla başlatılan MERCAN Projesinin 2016 yılında başarıyla tamamlanması sonrası ASELSAN, Ataletsel Ölçüm Birimleri için yurt dışına olan bağımlılığın kaldırılmasına yönelik tasarım faaliyetlerine devam etmiştir. Bu amaçla geliştirilen KILAVUZ-11, KILAVUZ-20 ve KILAVUZ-30 Taktik seviye Ataletsel Ölçüm Birimleri, açı değişimi ve hız değişimi bilgisinin yanı sıra dönü hızı ve lineer ivme bilgilerini de yüksek veri hızında kullanıcıya kesintisiz olarak sağlayarak maliyet etkin, kompakt, hafif ve düşük güç tüketimli çözümler sunmaktadır. Navigasyon seviye performans hassasiyeti gerektiren platformlar için KILAVUZ-100 AÖB geliştirilmiştir.
ASELSAN çoklu küresel uydu konumlama sistem teknolojileri alanında da çalışmakta ve özgün ürünler geliştirmektedir. ASELSAN’ın yeni geliştirdiği G-BOX GNSS ürünü GPS, GALILEO, BeiDou ve GLONASS uydu kümeleri ile çalışabilmekte ve takıldığı platforma sürekli olarak konum, hız ve zaman bilgilerini sağlamaktadır.
ASELSAN’ın halihazırda kara, hava ve deniz platformlarına entegre edilmiş üç bin adedin üzerinde ataletsel navigasyon sistemi operasyonel koşullar altında sahada görev yapmaktadır.
SİLAH YÖNETİM SİSTEMLERİ
ASELSAN, tanksavar füzelerini, havadan-havaya füzeleri, lazer güdümlü roketleri ve top sistemleri ile birlikte kendi geliştirdiği güdüm kitleri ile donatılmış mühimmatları (lazer güdüm kiti ve minyatür bomba) hava platformlarına entegre etmiştir. Entegrasyona yönelik balistik algoritmalar ASELSAN tarafından geliştirilmiştir.
ASELSAN, kendi geliştirdiği veya ihtiyaç halinde rafta hazır sistemleri kullanarak hava platformu görev sistemleri, hedef tespit sistemleri ve silah sistemlerini kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda entegre bir sistem haline getirmiştir. Silah sistemlerinin platform ve aviyoniklerle arayüzlerini sağlamak üzere silah yönetim bilgisayarlarını ve top/roket/füze arayüz birimlerini tasarlamıştır. Ayrıca tüm görev ve silah sistemlerinin pilotlar tarafından kumandasını sağlamak üzere el kumanda ve kontrol birimleri geliştirilmiştir.
ASELSAN, TSK’nın ihtiyacı olan 250 lb sınıfı uzun menzilli, delici harp başlıklı, güdümlü mühimmat olan minyatür bombayı ve dört minyatür bomba taşıyabilen Akıllı Salan’ı geliştirmiş ve F-16 uçaklarına sertifikasyonunu tamamlamıştır. Bu sayede, Hava Kuvvetleri Komutanlığına, tek sortide sekiz farklı hedefe taarruz gerçekleştirme kabiliyeti kazandırılmıştır.
HAVA ELEKTRO-OPTİK SİSTEMLER
ASELSAN tarafından hava platformuna entegre edilen elektro-optik sistemlerin geliştirilmesine ve üretimine 1990 yıllarında başlanmıştır. ASELFLIR-200 Sisteminin ürün gamına kazandırılması ile FLIR Keşif ve Gözetleme Elektro Optik Sensör Sistemlerinde ASELSAN’ın faaliyetleri başlamıştır. 2000 yıllarda Milli Sınıf Taarruz ATAK helikopterlerine keşif, gözetleme ve hedefleme sistemi olarak ASELFLIR-300T Sistemi tasarlanmış ve bugüne kadar yurt içi ve yurt dışında satışı gerçekleştirilmiştir. Bugün itibarıyla CATS, ASELFLIR-R400D, ASELPOD, ASELFLIR-410, ASELFLIR-500C ve ASELFLIR-600 sistemleri üzerinde geliştirme çalışmaları sürdürülmekte olup Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde olan döner ve sabit kanatlı hava platformlarının neredeyse tamamına Milli E/O Sistemler ile çözüm oluşturulması hedeflenmektedir.
Elektro-optik sistemde ana sensör olarak termal kamera kullanılmaktadır. Farklı görev amaçlarına uygun olarak gündüz kamerası, lazer hedef işaretleyici, lazer noktalayıcı, lazer hedef aydınlatıcı, lazer hedef izleyici ve lazer hedef ölçer gibi sistemler eklenmektedir. Hava platformlarının ağırlık, stabilizasyon ve şok etkilerine karşı elektro-optik sistemler olabildiğince hafif üretilmekte ve gimbal sistemleri ile entegre edilmektedir. Hassas stabilizasyon özelliğine sahip elektro optik sistemler çoklu sabit ve hareketli hedef takibi, hedef koordinatı etrafında dönme ve hedef koordinatı hesaplama gibi görevleri yerine getirebilmektedir. Hava platformlarında kullanılan elektro-optik sistemler karadan ve havadan gelebilecek tehditlere karşı lazer ikaz sistemleri ve füze ikaz sistemleri ile donatılmıştır. Görüntü işleme ve takip algoritmaları ASELSAN tarafından üretilmiş olup kullanıcılara saha kullanımında yüksek performans sağlamaktadır.
ASELSAN ürün gamındaki hava elektro optik sistemleri arasında CATS ve ASELPOD yüksek adetlerle seri üretilmiş olmaları ve sahada aktif olarak kullanılıyor olmaları açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Bu sistemlerin detaylı özellikleri şu şekildedir:
CATS Elektro-Optik Keşif, Gözetleme ve Hedefleme Sistemi
CATS, orta irtifa insansız hava araçlarında gece, gündüz ve her türlü hava şartında operasyonel etkinliği artırmak amacıyla geliştirilmiştir. CATS elektro- optik sistemi geniş ortak açıklıklı sensör giriş penceresi ve cassegrain teleskopik optik tasarımı ile hafiflik ve yüksek performansı aynı anda sağlamaktadır. CATS termal kamera (3-5 μm 640 x 512 MWIR), gündüz kamerası (1920 x 1080 CMOS dedektör), düşük ışık kamerası (640 x 480 EMMCD dedektör), lazer mesafe ölçer, lazer hedef işaretleyici, lazer noktalayıcı ve aydınlatıcı sistemleri içermektedir. Gimballi yapı dört eksen stabilizasyon yeteneğine ek olarak termal, gündüz ve düşük ışık kamerası hattı üzerindeki optik stabilizasyon birimi ile birlikte toplam altı eksende stabilizasyon yapabilmektedir.
CATS, çoklu, sabit ve hareketli hedef takibi, belirlenen koordinata sabit bakış, girilmiş bir hedef koordinatına yönelme ve izlenen hedef koordinatlarının hesaplamalarını içerisinde yer alan gelişmiş görüntü işleme ve takip algoritmaları ile gerçekleştirmektedir. Video takibi yapılırken hedef veya hedeflere ait konum, yön ve hız bilgileri hesaplanıp lazer işaretleme sistemi aracılığıyla lazer güdümlü mühimmatlar hedefe yönlendirilmektedir.
Bahsi geçen özelliklerin yanı sıra CATS:
- Yüksek irtifalardaki çok düşük sıcaklıklarda çalışma,
- Lazer aydınlatma sistemi ile gece görüş cihazlarına hedef gösterme,
- Çoklu hedefi termal, gündüz ve düşük ışık kamera görüntülerinde takip etme,
- Ataletsel izleyici ile hedefin engellendiği durumlarda hedefin üzerinde kalma gibi işlevler ile insansız hava araçlarının vazgeçilmez bir parçası olmaktadır.
CATS Sistemi, MALE İHA/SİHA grubunda ANKA-S ve TB-2 platformlarına entegre yurt içi ve yurt dışında operasyonel faaliyetlerde başarı ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
ASELPOD Hedefleme Sistemi
ASELPOD Hedefleme Sistemi, Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı savaş uçakların gece, gündüz ve her türlü hava şartında operasyonel etkinliğini artırmak için geliştirilmiştir. Savunma Sanayi Başkanlığı desteği ile başlatılan proje şu an Türk Hava Kuvvetlerinin F-16 uçaklarında etkili bir biçimde kullanılmaktadır. ASELPOD, sahip olduğu yüksek performanslı termal (640x512) ve gündüz (768x576) kameraları ile gündüz ve gece şartlarında hava-hava ve hava-yer modları ile yüksek çözünürlüklü görüntü sağlayabiliyor, üstün menzil performansı ile yer ve hava hedefleri oldukça uzak mesafelerden tespit ve teşhis edebiliyor. Takip edilen hedeflere ait konum bilgileri hesaplanıyor ve ekranda pilota sergileniyor. Çift dalga boylu lazer mesafe ölçüm sistemi ile savaş ve eğitim modunda hedeflere ait konum, rota bilgileri ve hedefin hızı yüksek doğruluk ile hesaplanabiliyor.
ASELPOD taarruz gerçekleştirmek için hem GPS güdümlü bombaları hedefe yönlendirebiliyor hem de lazer işaretleme sistemi aracılığı ile lazer güdümlü mühimmatları hedefe gönderebiliyor.
Bu özelliklerin yanı sıra ASELPOD hedefleme sistemi:
- Lazer aydınlatma sistemi ile gece görüş cihazlarına hedef gösterme,
- Çoklu hedefi termal ve gündüz kamera görüntülerinde takip etme,
- İstihbarat, görev sonuç ve harp hasar değerlendirme işlevi için sayısal video kaydetme,
- Lazer nokta izleme birimi ile harici lazer kaynakları ile işaretlenen hedeflere kilitlenilmesi,
- Ataletsel izleyici ile hedefin engellendiği durumlarda hedefin üzerinde kalma gibi işlevler ile muharip uçaklarda yüksek performans sergilemektedir.
ATLAS – SAYISAL HARİTA & ARAZİ / ENGEL FARKINDALIK SİSTEMİ
ATLAS, ASELSAN tarafından T-70 ve S70 Kara Şahin, T-625 Gökbey genel maksat helikopterleri ve Hürkuş-B eğitim uçağı için geliştirilmiş Sayısal Harita ve TAWS (Helikopter Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemi) sistemidir. ATLAS sistem tasarımı DO-257A Sayısal Harita ve DO-309 Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemi standartlarına tam uyumlu olarak geliştirilmiştir. Yazılım geliştirme süreçlerinde DO-178B/C DAL-C güvenlik seviyesine uyum sağlanmıştır.
ATLAS, yüzden fazla katman gösterimi ve sahip olduğu yetenekleri ile pilotlarımızın durumsal farkındalığını artırmayı hedeflemektedir. Bu yetenekleri hem iki boyutlu hem de üç boyutlu görünümlerde destekleyebilmektedir. İki boyutlu görünümde Harita Genel Müdürlüğünden alınan haritalar pilotlarımıza 5M’dan (1:5000000) 8K’ya (1:8000) kadar dokuz farklı ölçekte sunulmaktadır. Üç boyutlu görünümde de arazi üstüne kaplanan uydu fotoğraflarıyla sentetik bir görünüm sağlanmıştır.
ATLAS, pilotlarımızın harita üzerinde görüntülenen tüm katmanları kullanarak uçuş planı oluşturmasına imkân sağlamaktadır. Bu kapsamda 300.000 POI (Point of Interest, İlgi Noktası) noktası ve seyrüsefer veri tabanı (hava alanları, helikopter iniş yerleri, yardımcı seyrüsefer noktaları, uçuş noktaları) sistem yardımıyla aratılabilmekte ve uçuş planına dahil edilebilmektedir.
ATLAS, sayısal harita sistemine entegre olarak çalışabilen Arazi/Engel Farkındalık ve Uyarı Sistemine de sahiptir. Saniyede yirmi kere uyarı üretme/güncelleme yeteneğine sahip olan sistem pilotlarımıza tehdit oluşturabilecek arazi ve engelleri sahip olduğu veri tabanından yükleyerek sesli ve görsel uyarılar üretebilmektedir. İcra edilecek göreve ve mevcut koşullara göre beş farklı mod desteği sağlayarak uyarı üretme kriterlerini değiştirebilmeye imkân sağlamaktadır. ATLAS’a özgü geliştirilen algoritmalar ile DO-309 standardından daha gelişmiş bir çözüm sunarak pilotların düz uçuşlarda gereksiz uyarı almasını önlemekte, sahip olduğu yüksek güncelleme hızı ile hava aracı dönüşlerine de hızlıca adapte olabilmektedir.
ATLAS, engel ve arazi uyarılarının yanında kısıtlanmış hava sahaları, NOTAM ile belirlenmiş hava sahaları, ülke sınırları, tehditler ve kullanıcı tanımlı alan gösterme ve hava aracının bu hava sahalarını ihlal etme durumlarında görsel uyarı üretme yeteneğine sahiptir.
AVCI-Atlas Entegrasyonu
Ürün Hattı Yaklaşımı
ATLAS, alanında yer alan uluslararası tüm standartlara (DO-309, DO-257A, DO-178, MIL-STD 2525C) uyum sağlarken, tasarımı da döner kanat ya da sabit kanat tüm platformlara kolayca entegre edilebilecek şekilde geliştirilmiş ve değişik platformlar için ortak olarak kullanılabilir duruma getirilmiştir. Bu tasarım ile tüm platformlar için geliştirilen ürün hattında sistem gereksinimleri ve tasarımı, yazılım gereksinimleri, tasarımı ve yazılım kaynak kodları altyapıları projeye özgü değişebilecek konfigürasyon parçalarından bağımsız hale getirilmiştir. Geliştirilen bu tasarım ve ürün hattı yaklaşımı T-70 Genel Maksat Helikopteri, S-70 Helikopter Engel Tespit Sistemi ve Sayısal Harita Sistemi, T-625 GÖKBEY Genel Maksat Helikopteri projelerinde kullanılmaktadır. Önümüzdeki süreçte Sahil Güvenlik Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde modernize edilecek helikopterlerde de kullanılması planlanmaktadır.
ATLAS Yeni Uygulamalar AGCAS (Otomatik Arazi Çarpışma Önleme Sistemi)
ASELSAN, ATLAS ile edindiği Arazi ve Engel Farkındalık Sistemi tecrübesi ile AGCAS (Otomatik Arazi Çarpışma Önleme Sistemi) alt sistemi için de 2022 yılında çalışmalara başlamıştır. Sistem, arazi ve engel gibi tehditlere karşı uyarı üretirken gerektiği zaman uçağın kontrolünü alarak otomatik olarak uçağın kurtarılmasını hedeflemektedir.
AVCI Kaska Entegre Kumanda Sistemi ilk yerli taarruz ve taktik keşif helikopterimiz olan T-129 ATAK helikopteri için ASELSAN tarafından T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen proje kapsamında geliştirilmiştir. AVCI Sistemi, gündüz ve gece görev şartlarında, uçuş başta olmak üzere kritik bilgilerin bulunduğu semboloji, gece görüş görüntüsü ile hedef tespit sistemlerinden gelen gündüz ve termal görüntülerin gösterimini yapmak suretiyle pilotların durumsal farkındalığının artırılmasını ve iş yükünün azaltılmasını sağlayan vizör yansıtmalı bir sistemdir. Sistemde pilotların kafa hareketleri hassas olarak takip edilmekte, platformdaki silah ve hedef tespit sistemlerinin pilotun bakış hattına yönlendirilmesiyle muharebe etkinliğinin artmasına imkân sağlanmaktadır. AVCI – ATLAS entegrasyon projesinde, mevcut durumsal farkındalığı daha fazla artırmak için AVCI üzerinde ATLAS’ın tüm yetenekleri iki boyutlu veya üç boyutlu olarak gösterilebilmekte aynı zamanda pilot kafa hareketlerine de uyum sağlanabilmektedir.
Görev Planlama Yazılımı
ATLAS Görev Planlama Yazılımı (GPY), sağladığı hem iki boyutlu hem de üç boyutlu veri gösterim ve planlama yetenekleri sayesinde pilotların görevlerini hazırlamalarını ve hava aracında ihtiyaç duydukları verileri hazırlamalarını sağlar. Genişletilebilir ve uyarlanabilir esnek tasarımı sayesinde platforma özel yetenekler (platforma özel veriler, hava aracı performans hesapları vb.) kolaylıkla entegre edilebilmektedir. RTCA DO-200A/B uyumlu olarak geliştirilmiştir. Windows ve Linux işletim sistemine sahip konsollar, masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlar ile kullanılabilmektedir.
UÇUŞ YÖNETİM SİSTEMLERİ
Yıllar içinde gelişen teknoloji ile beraber hava araçları daha yetenekli ve karmaşık sistemler ile donatılmaktadır. Bu sistemlerin kendilerinden beklenen faydaları ortaya koyabilmeleri için kolay ve güvenilir şekilde kullanımı pilotlar için önem arz etmektedir. Uçuş yönetim sistemleri hava aracında bulunan farklı özellikteki birimleri tek elden ve en az operatör müdahalesi gerektiren şekilde idare edip, uyumlu şeklinde beklenen işlevleri ortaya koyan sistemlerdir. Uçuş yönetim sistemleri genel olarak aşağıdaki fonksiyonları yerine getirmektedir:
- Hava aracının takip edeceği rotanın önceden belirlenmiş standart uçuş rotalarını kullanarak ya da pilotun belirleyeceği yeni rotalar ile ihtiyaç duyulan uçuş profiline ve hava aracı performans limitlerine uygun şekilde planlanması,
- Haberleşme ve seyrüsefer sistemlerinin aktif frekanslarının otomatik veya pilot girişi ile belirlenmesi, çalışma modlarının yönetilmesi, anlık performanslarının takip edilmesi,
- Ataletsel seyrüsefer birimi, GNSS, VOR, TACAN, ADF, DME, Doppler ve Hava Veri Bilgisayarı (ADC) gibi farklı sensörleri ihtiyaca göre beraber veya yedekli olarak kullanarak, anlık konum, hız ve yükseklik gibi uçuş bilgilerinin belirlenmesi,
- Planlanan rotaya göre hava aracının güdümlenmesi, otopilot sistemine dönüş, tırmanış komutlarının sağlanması, hedef uçuş parametreleri ile güncel hava aracı durumunu arasındaki sapmaların hesaplanıp, hataların azaltılması için yönlendirici bilgileri sunulması,
- Uçuş rotası boyunca yakıt tüketimi, uçuş profili, varış/kalkış zaman tahminlerinin yapılıp, optimum yükseklik, irtifa, kalkış ve iniş zamanı önerilerinin hesaplanması,
- Platformda mevcut birimlerim sağlık ve arıza durumlarının takip edilmesinden sorumludur.
Uçuş yönetim sistemleri tipik olarak işlemci birimi ve kontrol/gösterge birimlerinden oluşabilmektedir. Hava aracında bulunan çok sayıda birimi idare etmek için geniş iletişim imkânlarına sahiptir. Farklı hava araçlarında farklı aviyonik birimleri bulunabileceğinden dolayı, uçuş yönetim sistemlerinin geniş ve çeşitli haberleşme ve kontrol arayüzleri olabilmektedir. Uçuş yönetim sistemleri için sivil havacılık alanında kabul görmüş pek çok düzenleme ve standartlar mevcuttur. ASELSAN ürünü uçuş yönetim sistemlerinde Amerika Federal Havacılık Kurulu (FAA TSO-C115, TSO-C129, AC 20-138) ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA ETSO-C115, AMC 20-27, AMC 20-4) yönergelerinde belirtilen özelliklere sahiptir. SSB tarafından yürütülen projeler kapsamında, ASELSAN uçuş yönetim sistemleri çok farklı tipteki hava araçlarında beş yüzden fazla sayıda platformda yirmi yılı aşkın süredir hizmet vermektedir.
HAVA HABERLEŞME VE RADYO SEYRÜSEFER SİSTEMLERİ
ASELSAN tarafından milli olarak geliştirilen hava-hava ve hava-yer haberleşmesini güvenli şekilde sağlayan V/UHF ve HF bandında çalışan telsiz sistemleri sabit kanat, döner kanat ve insansız hava araçlarına entegre edilmektedir. Ayrıca mürettebatın hem kendi arasında hem yerde bakım ekibi ile hem de diğer platformlar ve yer unsurlarıyla görüşmesini sağlayabilmek üzere analog ve sayısal dahili haberleşme sistemleri geliştirilmiştir. Dahili haberleşme sistemleri hava araçlarında kullanıcıların sesli haberleşme ihtiyaçlarını yüksek kalite ve güvenilirlikte karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Dahili haberleşme sistemleri, sahip oldukları programlanabilir konfigürasyon ayarları sayesinde, donanım ve sistem mimarisi değiştirilmeden kolaylıkla platform gereklerine göre entegre edilebilmektedir.
ASELSAN tarafından milli olarak geliştirilen Mod 1, Mod2, Mod 3/A, Mod C, Mod /S ve kriptolu (NATO ve Milli kripto algoritmalarını destekler) Mod 4/Mod 5 modlarını destekleyen Milli IFF Mod 5/S Cevaplayıcı Sistemi güvenli şekilde dost-düşman tanıma sağlamak üzere sabit ve döner kanatlı platformlara entegre edilmektedir.
RADAR / ELEKTRONİK HARP SİSTEMLERİ
ASELSAN uçak, helikopter ve insansız hava araçlarının ihtiyaç duyduğu keşif, gözetleme, arama, atış kontrol, erken ihbar, hava durumu tespit radar sistemleri ile birlikte Radar ESM, Haberleşme ESM, Radar ECM, Haberleşme ECM ve Kendini Koruma faaliyet alanlarında ürün gerçekleştirmektedir.
Havadan yer ve deniz yüzeyinin görüntülenmesi ile hareket eden hedeflerin tespit edilmesi amacıyla ASELSAN SARPER Özgün Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) Sistemi geliştirilmiştir. SARPER Radarı, bölgesel görüntü oluşturmaya yönelik SAR şerit modu, dar bir bölgede yüksek çözünürlüklü görüntü oluşturmaya yönelik SAR nokta aydınlatma modu, hareketli hedeflerin tespitine yönelik GMTI modu, Deniz Arama ve ISAR (Inverse SAR) kullanım özelliklerine sahiptir.
